"Een relatie is niet van jou", zei Peter Faber. En Byron Katie zegt:
"When I make a commitment, it's to my own truth, and there's no higher or lower. "I love, honor, and obey you—and I may change my mind." I'm married only to reality. That's where my commitment is. It can't be to a particular person." (uit: http://www.byronkatie.com/2009/02/a_happy_marriage.htm)
Wie z'n hart verliest aan een ander, kan 'm maar beter terugvragen voor zichzelf. Wie niet trouw is aan zichzelf, is nooit trouw aan (of voor) een ander.
23 februari 2010
De tweede over het achtste gebod
"Stelen is de lucht beroven van zijn frisheid. Stelen is een kind beroven van zijn durf om te groeien, van zijn lef om dingen te proberen. Niet delen is stelen. De wereld is niet van jou. Kinderen zijn niet van jou. Een relatie is niet van jou. Mensen de vrijheid ontnemen om zelf te bepalen hoe ze leven, is misschien wel de grootste vorm van diefstal."En:
"Als je niet verbonden bent met wat je doet, dan ben je nep."- Peter Faber, geïnterviewd door Arjan Visser voor de serie Tien Geboden van Trouw.
De eerste over het achtste gebod
[over Bergen-Belsen] "Dan denk ik aan situaties waarin ik iemands leven bedreig door van hem te stelen. Ik heb dat niet gedaan. De meeste mensen deden het niet. Dat viel me wel op, eigenlijk: hoe fatsoenlijk het grootste deel van de mensen is. Gesocialiseerd. Het heeft niets met straf te maken; de schande van een ontdekking is al genoeg. Die naam wil je niet hebben.
In tijden van hongersnood; dan komt het er inderdaad op aan dat er niet gestolen wordt."En:
"Bij schaamte blijkt wat andere mensen vinden niet eens zo'n grote rol te spelen. Het zijn [de] gefantaséérde anderen."- Louis Tas, geïnterviewd door Arjan Visser voor de serie Tien Geboden in Trouw
Kernloos, doelloos, wordend
"Wil je het in dit bestaan niet al te moeilijk hebben, dan moet je een oceaan van zorgeloosheid zien te creëren. Verdringing is een mechanisme dat daarbij hoort. Je moet verder. Ik ben niet geïnteresseerd in mijn eigen ik, maar in de wereld om mij heen. Die is geniaal, die is fantastisch! Het is geweldig wat daar allemaal aan te ontdekken valt. Ik ben niet iets, ik word iets. Je hebt ook helemaal geen kern in je leven; geen molecuul blijft dezelfde. Alles verandert voortdurend. Ik heb een diepe minachting voor mensen die op zoek zijn naar hun eigen identiteit. Zoekende mensen, dat zijn hoogmoedige neuzelaars die geen enkel besef hebben hoe het leven in elkaar zit."- Max Pam, geïnterviewd door Arjan Visser voor de rubriek Tien Geboden van Trouw
Wanting to be an absolute nobody
"Don’t you see that? I’m afraid I will compete—that’s what scares me. Just because I’m so horribly conditioned to accept everybody else’s values, and just because I like applause and people to rave about me, doesn’t make it right. I’m ashamed of it. I’m sick of it. I’m sick of not having the courage to be an absolute nobody."- Franny in Franny and Zooey van J.D. Salinger
Maak fouten
"Wie geen fouten maakt, maakt meestal helemaal niets."- tegeltjeswijsheid bij mijn oma aan de muur.
Ik heb er maanden over gedaan voordat ik het eerste deel van die zin me weer herinnerde. "...maakt meestal helemaal niets...ja maar, wat dan?" Wel een geruststellende tegeltjeswijsheid; de 'meestal' even negerend...
10 februari 2010
Che Guevara
Ik las gisteren op een soort surrogaat of opvolger van Het Forum. De discussies waren niet zo talrijk en veel discussies werden gevoerd door scholieren, zo werd meermaals gezegd. Nu is mijn ervaring dat scholieren in een hoek gedrukt worden als ze discussiëren met mensen die er tien of twintig jaar meer op hebben zitten. In discussies met scholieren is het mijns inziens beter hen zelf hun redeneringen te laten volgen en alleen te vragen, in plaats van er tegenin te gaan. Ze leren volgens mij in die levensfase meer over redeneren dan over andermans opinies. Tieners hebben meer aan verhalen aanhoren en ze zelf vertellen dan een verbaal dispuut. Maar dat is niet meer dan mijn bescheiden mening. In ieder geval ben ik niet van plan deel te nemen. Speelt ook mee dat ik niet weet wat ik daar zou melden en ik niet het gevoel heb veel te zullen leren daar.
Eén van de discussies die ik las was een geschiedenisdiscussie. Vraag was waarom Che Guevara toch een controversieel persoon was. Het is een oud topic. Nu is een etiquetteregel op fora volgens mij dat je geen oude koeien uit de sloot haalt tenzij je echt baanbrekend nieuws te melden heb. Ik vind mijn tekst niet zo nieuw en niet baanbrekend. Che Guevara ken ik van af en toe iets lezen. Ik heb geen films over hem gezien (ook al kijk ik dolgraag naar Benicio del Toro) en ik heb geen biografie gelezen. Ik weet het volgende over hem en dat vormt een oordeel waar ik volgens mij niet ongenuanceerd mee ben.
Che heet eigenlijk Ernesto Guevara. Che is een Argentijnse populaire uitroep en betekent iets als 'hey' of 'knul' of 'gozer'. Guevara wordt geboren in een rijke familie in Argentinië en dat is een redelijk verstikkend milieu. Hij besluit zelf, maar waarschijnlijk ook met een beetje familiedruk, medicijnen te gaan studeren en met een vriend besluit hij een trektocht te gaan maken door Latijns-Amerika. Dat verhaal is de basis voor een latere biografische film, The Motorcycle Diaries, die ik ook niet heb gezien. Het is een trektocht door een stel jongeren zoals die toen en nu veel voorkomen. De indrukken die Guevara opdoet, veranderen hem. Hij ziet veel onrecht. De strijd van het communisme was op z'n hoogtepunt. In Oost-Europa, in Spanje, in China, zelfs in de democratieën van West-Europa, maar nog niet in Latijns-Amerika. Guevara raakte overtuigd van de redding die het communisme bood. Hoe hij een grootheid werd weet ik niet precies. Hij leverde strijd in ieder geval strijd in Venezuela en kwam in Cuba terecht waar hij zich lieerde me andere communistische strijders. De broers Castro werden zijn naaste bondgenoten, al hadden ze fundamentele meningsverschillen. Fidel was meer een politicus dan Che dat was. Hij was meer een legeraanvoerder. Onder Che's leiding zijn vele politieke tegenstanders gevangen genomen. Che heeft er verschillende eigenhandig doodgeschoten. Ook muiters in eigen gelederen zijn door Che vermoord. En daar is de reden dat Che niet deugt.
Er zijn veel geweldloze revolutionairen die vereerd worden, maar hun naargeestige kant hebben. Heck, als ik ooit een lijstje zou weten te produceren van mensen die echt, echt deugen, dan zou ik het hier direct neerzetten. Moeder Theresa? Hield bewust armoede in stand. Mahatma Ghandi? Overtuigd van de inferioriteit van zwarten. Martin Luther King? Was zo christelijk dat hij vreemdging bij het leven. Maar geweldloos verzet is moreel superieur aan gewelddadig verzet en gewelddadig verzet dat zich uit in een kolkende knokpartij is psychologisch onschuldiger (want massahysterie waar het individu nu eenmaal onbewust in wordt meegesleurd) dan koelbloedige moord. Dan zit er gewoon een steekje bij je los. Dan, om mijn huidige stopwoord weer te gebruiken, dan deug je gewoon niet.
Wie kiest voor communisme is in mijn ogen zo emotioneel dat hij irrationeel is. Ik heb hier eerder eens iets geschreven over hoe Anja Meulenbelt koste wat kost zich moest en zou aansluiten bij de stalinisten. Ze droeg er geen enkele andere verantwoording voor aan dan dat het stalinisme het beste was. Dat ze dat hoorde te doen. Ik verdenk hele horden mensen van het kiezen van een bepaalde kant in het leven omdat dat het veiligst is. Omdat je weet dat je op je keuze niet aangekeken zult worden. Omdat je kiest 'wat hoort'. Ze zullen nooit zeggen dat ze sbs6 kijken, dat ze Marianne Weber een mooie plaat hebben horen zingen, dat ze naar de Huishoudbeurs zijn geweest, dat ze de prijzen van de Febo kennen en dat ze thuis een massagestoel hebben staan. Er zijn ongeschreven regels over wat je wel en wat je niet denkt en zegt als je in die groep wilt zitten. Ik neem het die personen ook niet kwalijk. Ik ontken zelf ook zoveel dat ik wel doe. Veilig is goed. Lafheid is de beste zelfbescherming. Maar ik verdenk heel veel mensen van een socialistische voorkeur "omdat"....Omdat...
...Want de socialisten zijn vriendelijk voor de mensen. Het is dankzij het socialisme dat in Nederland iedereen te eten heeft. Ik ga hier niet voorbeelden noemen van hoe dat niet door het socialisme zou komen of hoe het socialisme juist de zwakkeren de nek omdraait. Dat doe ik niet, omdat ik die voorbeelden gewoon niet heb en het dus niet kan beweren. Die voorbeelden vind je wel overal op internet, maar of ze kloppen met de realiteit weet ik niet. Ik weet wel dat socialisme de neiging heeft een algemene standaard voor de mensheid op te werpen. Een basisniveau waar ieder mens recht op heeft. En hoewel dat een handvest is om mensen aan een beter leven te helpen, leidt het bij socialisten ook vaak tot het verplicht stellen aan anderen om te dálen tot dat niveau. Het leidt ertoe dat je met een dikke bak, een dik huis, een dikke baan en nodeloos dure andere shit verdacht bent. Het socialisme is niet alleen in strijd met het kapitalisme (en dat vind ik ook geen probleem, want daar heb ik gewoon niet genoeg kennis voor), maar het is ook in strijd met het liberalisme. En dat vind ik wel een probleem. Want liberalisme zorgt dat iedereen naar zijn beste vermogen zijn vleugels uit kan slaan. En als dat leidt tot een dikke bak, een dik huis, een dikke baan en nodeloos dure andere shit dan doet diegene zijn best maar. Liberalisme betekent ook dat je enige grens de vrijheid van de ander is. Als iemand dus in zijn vrijheid om zichzelf tot het uiterste van zijn kunnen te ontplooien beknot wordt door jouw invloed, dan breng je de ander schade toe die jij voor jezelf bestrijdt. Je bent dan immoreel. Liberalisme is dus geen egoïsme of uitbuiting of verrijking over de rug van een ander. Een liberaal gunt een ander iedere kans omdat hijzelf ook iedere kans wil hebben. Liberalisme is eerder solidariteit dan dat socialisme dat is.
Het communisme, dat buit uit. Voor zover ik de berichten die ik lees mag geloven. En aangezien het van een zeer brede schakering aan bronnen komt, ben ik ervan overtuigd dat het zo is. Het communisme heeft nog nooit goed uitgepakt. "Ja", zeggen de aanhangers dan, "omdat in nog geen enkel land communisme goed is uitgevoerd. Maar de theorie an sich deugt wel."
Ik vind de theorie van het Nieuwe Testament ook klinken als een klok. Het zijn een stel van de mooiste boeken ooit geschreven. Die fictieve Jezus, dat zou een prachtmens geweest zijn, als hij echt zo zou zijn geweest. Maar ik geloof niet in het Nieuwe Testament, en ik ben zo arrogant dat voorbeeld juist te kiezen omdat ik die boeken behoorlijk goed ken. De theorie van het Nieuwe Testament heeft niets met de praktijk te maken. Omdat mensen zo niet in elkaar steken. De boeken gaan over hoe de mens graag wil dat ze is, maar niet zal zijn. Het socialisme gaat over hoe sommige mensen graag willen dat de mensheid is. De mensheid zal nooit zo zijn, maar wordt er wel koste wat kost toe verplicht. Socialisme is in strijd met de vrijheid.
Eén van de discussies die ik las was een geschiedenisdiscussie. Vraag was waarom Che Guevara toch een controversieel persoon was. Het is een oud topic. Nu is een etiquetteregel op fora volgens mij dat je geen oude koeien uit de sloot haalt tenzij je echt baanbrekend nieuws te melden heb. Ik vind mijn tekst niet zo nieuw en niet baanbrekend. Che Guevara ken ik van af en toe iets lezen. Ik heb geen films over hem gezien (ook al kijk ik dolgraag naar Benicio del Toro) en ik heb geen biografie gelezen. Ik weet het volgende over hem en dat vormt een oordeel waar ik volgens mij niet ongenuanceerd mee ben.
Che heet eigenlijk Ernesto Guevara. Che is een Argentijnse populaire uitroep en betekent iets als 'hey' of 'knul' of 'gozer'. Guevara wordt geboren in een rijke familie in Argentinië en dat is een redelijk verstikkend milieu. Hij besluit zelf, maar waarschijnlijk ook met een beetje familiedruk, medicijnen te gaan studeren en met een vriend besluit hij een trektocht te gaan maken door Latijns-Amerika. Dat verhaal is de basis voor een latere biografische film, The Motorcycle Diaries, die ik ook niet heb gezien. Het is een trektocht door een stel jongeren zoals die toen en nu veel voorkomen. De indrukken die Guevara opdoet, veranderen hem. Hij ziet veel onrecht. De strijd van het communisme was op z'n hoogtepunt. In Oost-Europa, in Spanje, in China, zelfs in de democratieën van West-Europa, maar nog niet in Latijns-Amerika. Guevara raakte overtuigd van de redding die het communisme bood. Hoe hij een grootheid werd weet ik niet precies. Hij leverde strijd in ieder geval strijd in Venezuela en kwam in Cuba terecht waar hij zich lieerde me andere communistische strijders. De broers Castro werden zijn naaste bondgenoten, al hadden ze fundamentele meningsverschillen. Fidel was meer een politicus dan Che dat was. Hij was meer een legeraanvoerder. Onder Che's leiding zijn vele politieke tegenstanders gevangen genomen. Che heeft er verschillende eigenhandig doodgeschoten. Ook muiters in eigen gelederen zijn door Che vermoord. En daar is de reden dat Che niet deugt.
Er zijn veel geweldloze revolutionairen die vereerd worden, maar hun naargeestige kant hebben. Heck, als ik ooit een lijstje zou weten te produceren van mensen die echt, echt deugen, dan zou ik het hier direct neerzetten. Moeder Theresa? Hield bewust armoede in stand. Mahatma Ghandi? Overtuigd van de inferioriteit van zwarten. Martin Luther King? Was zo christelijk dat hij vreemdging bij het leven. Maar geweldloos verzet is moreel superieur aan gewelddadig verzet en gewelddadig verzet dat zich uit in een kolkende knokpartij is psychologisch onschuldiger (want massahysterie waar het individu nu eenmaal onbewust in wordt meegesleurd) dan koelbloedige moord. Dan zit er gewoon een steekje bij je los. Dan, om mijn huidige stopwoord weer te gebruiken, dan deug je gewoon niet.
Wie kiest voor communisme is in mijn ogen zo emotioneel dat hij irrationeel is. Ik heb hier eerder eens iets geschreven over hoe Anja Meulenbelt koste wat kost zich moest en zou aansluiten bij de stalinisten. Ze droeg er geen enkele andere verantwoording voor aan dan dat het stalinisme het beste was. Dat ze dat hoorde te doen. Ik verdenk hele horden mensen van het kiezen van een bepaalde kant in het leven omdat dat het veiligst is. Omdat je weet dat je op je keuze niet aangekeken zult worden. Omdat je kiest 'wat hoort'. Ze zullen nooit zeggen dat ze sbs6 kijken, dat ze Marianne Weber een mooie plaat hebben horen zingen, dat ze naar de Huishoudbeurs zijn geweest, dat ze de prijzen van de Febo kennen en dat ze thuis een massagestoel hebben staan. Er zijn ongeschreven regels over wat je wel en wat je niet denkt en zegt als je in die groep wilt zitten. Ik neem het die personen ook niet kwalijk. Ik ontken zelf ook zoveel dat ik wel doe. Veilig is goed. Lafheid is de beste zelfbescherming. Maar ik verdenk heel veel mensen van een socialistische voorkeur "omdat"....Omdat...
...Want de socialisten zijn vriendelijk voor de mensen. Het is dankzij het socialisme dat in Nederland iedereen te eten heeft. Ik ga hier niet voorbeelden noemen van hoe dat niet door het socialisme zou komen of hoe het socialisme juist de zwakkeren de nek omdraait. Dat doe ik niet, omdat ik die voorbeelden gewoon niet heb en het dus niet kan beweren. Die voorbeelden vind je wel overal op internet, maar of ze kloppen met de realiteit weet ik niet. Ik weet wel dat socialisme de neiging heeft een algemene standaard voor de mensheid op te werpen. Een basisniveau waar ieder mens recht op heeft. En hoewel dat een handvest is om mensen aan een beter leven te helpen, leidt het bij socialisten ook vaak tot het verplicht stellen aan anderen om te dálen tot dat niveau. Het leidt ertoe dat je met een dikke bak, een dik huis, een dikke baan en nodeloos dure andere shit verdacht bent. Het socialisme is niet alleen in strijd met het kapitalisme (en dat vind ik ook geen probleem, want daar heb ik gewoon niet genoeg kennis voor), maar het is ook in strijd met het liberalisme. En dat vind ik wel een probleem. Want liberalisme zorgt dat iedereen naar zijn beste vermogen zijn vleugels uit kan slaan. En als dat leidt tot een dikke bak, een dik huis, een dikke baan en nodeloos dure andere shit dan doet diegene zijn best maar. Liberalisme betekent ook dat je enige grens de vrijheid van de ander is. Als iemand dus in zijn vrijheid om zichzelf tot het uiterste van zijn kunnen te ontplooien beknot wordt door jouw invloed, dan breng je de ander schade toe die jij voor jezelf bestrijdt. Je bent dan immoreel. Liberalisme is dus geen egoïsme of uitbuiting of verrijking over de rug van een ander. Een liberaal gunt een ander iedere kans omdat hijzelf ook iedere kans wil hebben. Liberalisme is eerder solidariteit dan dat socialisme dat is.
Het communisme, dat buit uit. Voor zover ik de berichten die ik lees mag geloven. En aangezien het van een zeer brede schakering aan bronnen komt, ben ik ervan overtuigd dat het zo is. Het communisme heeft nog nooit goed uitgepakt. "Ja", zeggen de aanhangers dan, "omdat in nog geen enkel land communisme goed is uitgevoerd. Maar de theorie an sich deugt wel."
Ik vind de theorie van het Nieuwe Testament ook klinken als een klok. Het zijn een stel van de mooiste boeken ooit geschreven. Die fictieve Jezus, dat zou een prachtmens geweest zijn, als hij echt zo zou zijn geweest. Maar ik geloof niet in het Nieuwe Testament, en ik ben zo arrogant dat voorbeeld juist te kiezen omdat ik die boeken behoorlijk goed ken. De theorie van het Nieuwe Testament heeft niets met de praktijk te maken. Omdat mensen zo niet in elkaar steken. De boeken gaan over hoe de mens graag wil dat ze is, maar niet zal zijn. Het socialisme gaat over hoe sommige mensen graag willen dat de mensheid is. De mensheid zal nooit zo zijn, maar wordt er wel koste wat kost toe verplicht. Socialisme is in strijd met de vrijheid.
De vrijemarkteconomie van Peru
Mijn broer woont in Lima. Hij heeft er eerder een bedrijf opgestart, maar wegens gezinsuitbreiding kwam het allemaal niet uit en is hij weer bij een baas gaan werken. Dat is tijdelijk, zo is ons wel duidelijk, want nog steeds zijn er plannen, contacten en reserves om het bedrijf nieuw leven in te blazen. Omdat hij zaken wil doen in Peru, steekt hij veel energie in het doorgronden van de Peruaanse zakenwereld en de landelijke economie. Zoals elke regio met een koloniaal verleden en een ontwikkelingsstatus zijn in Peru drie krachten aan het werk. Ten eerste de conservatieven, in Latijns-Amerika verenigd in de katholieke kerk en het feodale systeem dat de Spanjaarden brachten en waar de elite nog steeds van profiteert. Ten tweede het infuus van ontwikkelingsorganisaties en de dwingende hand van de Verenigde Staten (waaronder the war on drugs). Ten derde is er de charme van het communisme en de bevrijdingstheologie.
Tot op heden zegevieren de conservatieven in Peru. Zelfs in de jaren dat in Argentinië, Colombia en Chili strijd gevoerd werd tussen links en rechts, bleef Peru relatief stil. De bekende socialistische en terroristische beweging Lichtend Pad heeft nooit de greep op het land gekregen die de FARC in Colombia wel kreeg. En ook nu Chavez in Venezuela en Morales in Bolivia zo bij eigen bevolking scoren, slaat de koorts niet gemakkelijk over naar Peru. De feodale klem gaat niet van Peru af. En dat is jammer, zo vindt zelfs mijn broer. Weliswaar opgevoed in het liberalisme dat in mijn familie breed wordt uitgedragen, heeft hij wegens alledaagse ervaring meer affiniteit met Lichtend Pad dan met de Kerk en de elite.
Er wordt beweerd dat Amerika, het kapitalisme en de vrijemarkteconomie debet zijn aan de armoede in Latijns-Amerika. Want kapitalisme is een sjiek woord voor hebzucht en vrijemarkteconomie doet kansarmen ondersneeuwen. Ik ben geen econoom en heb weinig verstand van politiek. Ik ga hier geen wereldschokkende theorieën neerzetten. Alleen door mijn beperkte ervaringen in Peru en de beschouwingen die mijn broer geeft als hij over de handel in Peru praat, ben ik tot de onderstaande conclusies gekomen. Objectief gezien is het een heel beperkt zicht op de situatie, maar ik zet het hier wel bewust neer. Hoewel politiek me weinig interesseert en economie iets met cijfers is, denk ik wel dat het breedgedragen negatieve standpunt over kapitalisme te kort door de bocht is en dat communisme meer slechte dan goede kanten heeft. En dat laatste baseer ik op het humanisme en het liberalisme, waar ik iets meer verstand van heb dan van politiek en economie. Natuurlijk wil ik hierover discussiëren met de communistisch geëngageerden die ik in mijn vriendenkring vind...
Ik ben in Peru en Brazilië geweest. Latijns-Amerika is een continent met een geheel eigen stijl. Een eigen natuur, een geheel eigen verzameling van culturen en een geheel unieke geschiedenis. Latijns-Amerika kan niet vergeleken worden met andere ontwikkelingsgebieden als Zuid-Oost Azië, Afrika of Oost-Europa. De kolonisatie is geen factor van gemeenschappelijkheid. De Latijnsamerikaanse landen wijken ook van elkaar sterk af. In Chili is de samenleving stug, in Argentinië zwierig, elitair, maar hard. In Brazilië heerst joie de vivre maar is er een onderstroom van hardheid. In Peru heerst traditionaliteit, racisme en hardheid. Die hardheid door heel Latijns-Amerika heen, dat is het van oorsprong Spaanse feodalisme.
In Peru is de elite, 10% van de bevolking, blank. De arme massa is voor een zeer klein percentage negroïde en verder is de massa Indiaans (over het algemeen Quechua). Die volgorde van de opsomming in de vorige zin, is de volgorde van acceptatie in de samenleving. Een blanke is meer dan een zwarte, een zwarte is meer dan een indiaan. Mijn schoonzus heeft Indiaans bloed, maar je mag het niet tegen haar zeggen. Ze heeft via ergens drie generaties terug ook Duits bloed en dat maakt het verschil. Het is mijn schoonzus ook eigenlijk niet kwalijk te nemen dat ze zo denkt. Zo denkt heel Peru. Het verbaasde me om in Quechua-steden als Arequipa, Puno en Cuzco alleen maar blanken op televisie te zien. Indianen zie je alleen in het nieuws. Ook indianen hebben tv, maar hun bestaan wordt in tv-programma's genegeerd.
Mijn moeder is meermaals in Peru geweest. We keken een tijd geleden in Nederland naar een documentaire over Peruaanse gezinnen en zagen een rijk gezin in een duur restaurant eten. Het gezin was voor Peruaanse begrippen 'blank' en naast de tafel, achter de kinderstoel, stond de indiaanse nanny. Ze stond het hele diner lang en at uiteraard niets. Ze stond daar om een oogje in het zeil te houden, terwijl de moeder van het kind moederlijk speelde te zijn en het kind voerde. Mij viel het op, ik ben zo Hollands geconditioneerd. Mijn moeder zei me dat je het in Peru continu zag. Peruanen gunnen elkaar geen kans. Dat uit zich tot in finesses.
Stap je in een taxi, dan spreek je een prijs af. We wilden naar warenhuis Ripley in de binnenstad van Lima. De chauffeurs van de twee taxi's waar we in reden, konden even vlug bij een gele streep stoppen vlak voor de ingang van het warenhuis, of ze konden om een huizenblok heenrijden door het drukke verkeer, stoplicht, wachten, twee hoeken om en dan legaal stoppen. Er werd in beide taxi's bij ons gecheckt of we het goed vonden als de chauffeur bij de gele streep stopte. Mijn broer vond het prima. Die taxi stopte daar. Mijn schoonzus vond het niet oké en zei dat hij maar om moest rijden. Mijn broer legde uit dat mijn schoonzus dat deed, omdat de chauffeur maar moeite moest doen voor zijn geld.
Zo had mijn schoonzus in die tijd ook een huishoudster. Die heeft ze nog steeds; een huishoudster annex nanny, maar het is wel een andere dan destijds. De zoveelste. Mijn schoonzus is ervan overtuigd dat je personeel over je heenloopt, als je hen niet in onzekerheid laat over hun werkperspectief. De huishoudster van destijds was een aardig mens, waarvan mijn schoonzus uiteraard zei dat ze niet te vertrouwen was. We maakten foto's van ons bezoek en de huishoudster wilde best met ons op de foto. Mijn schoonzus drukte ons op het hart dat we dat echt niet moesten doen. De huishoudster zou de foto bij een volgende sollicitatie gaan gebruiken: "kijk, ik ben huishoudster geweest bij blanken en ze waren zo tevreden over mij dat ze met me op de foto gingen". Tot op heden zie ik nog steeds niet wat bezwaarlijk zou kunnen zijn aan zo'n list van de huishoudster. Als het haar verder helpt, waarom niet? Nou, volgens mijn schoonzuster, omdat de huishoudster eigenwijs was en dus een betere positie niet verdiende. Bij ons is eigenwijsheid een deugd.
Mijn broer vertelde over de zogenaamde vrije markt van Peru. Die is er niet. Een ondernemer in een sloppenwijk van Peru besloot melk in te gaan kopen, te pasteuriseren en te verpakken. Omdat zijn productie- en transportkosten laag waren, rekende hij zelf ook een lage prijs en verkocht goed in de sloppenwijk. Hij kon relatief snel uitbreiden. Op een gegeven moment was hij zo succesvol dat hij kon concurreren met melkfabrieken met een landelijk bereik. Die zagen die vrije concurrentie niet als een uitdaging. Ze regelden collectief een team advocaten om de sloppenwijk-ondernemer uit de markt te procederen en dat is ze natuurlijk gelukt. Niet alleen had die ondernemer geen geld voor even goede advocaten, hij had zijn bedrijf gestart in één van de wetteloze sloppenwijken en had dan ook een clandestiene kant. Een echte vrijemarkteconomie zou het iedere deelnemer zo makkelijk mogelijk maken om legaal te ondernemen. Peru doet dat niet. De elite wil geen uitbreiding van de eigen kring en al helemaal niet met indianen. Dat de elite rijker kan worden dankzij een breder opgezette economie zien ze vast en zeker niet. De status quo is goed.
En hoe zit de Kerk daar nu in? De kerk is een carrière voor de elite. De kerk is er, ook zonder dubbele agenda, van overtuigd dat je maatschappelijke positie een lotsbestemming is van God. Ben je een indiaan dan heeft God jouw ondergeschikte positie zo gewild. En überhaupt zondigen indianen bij de vleet, want ze houden er eigen cultussen op na. Er zijn mannen uit armere bevolkingslagen in de kerk opgeklommen tot bisschop, vooral dankzij kruiwagens en hun eigen goed verstand. Als deze bisschoppen hun eigen achtergrond niet ontkennen en de armere bevolking willen helpen, dan is dat over het algemeen dankzij de nu steeds impopulairder rakende bevrijdingstheologie. Oscar Romero was zo iemand. Het is niet verwonderlijk dat hij werd vermoord. Bevrijdingstheologie wordt afgewezen door het Vaticaan. Theologisch omdat het niet strookt met wat in de eeuwen daarvoor werd gepredikt (de katholieke kerk draait om traditie en niet om de bijbel). Bij andere theorieën is dat argument dan weer niet valide. Zo predikte men eeuwenlang dat slavernij geen bezwaar was, maar daar hoor je niemand meer over. Of de mooie afzwering van het voorgeborchte van de hel twee jaar geleden. De traditie heeft verschrikkelijk veel moeite gestoken in dat geloof in het voorgeborchte, maar nu bleken ze zich al die jaren vergist te hebben. Naast de theologische grond voor afwijzing is er de politieke grond voor afwijzing. Bevrijdingstheologie is communisme. Communisme is antiklerikaal. De kerk heeft meer aan het feodale systeem van blank bestuur en indiaanse ondergeschiktheid. Daar komt meer invloed voor de kerk uit voort.
Maar waarom is communisme dan geen oplossing voor Latijns-Amerika, volgens mijn beperkte kennis? Daar kom ik op in een volgende post.
Tot op heden zegevieren de conservatieven in Peru. Zelfs in de jaren dat in Argentinië, Colombia en Chili strijd gevoerd werd tussen links en rechts, bleef Peru relatief stil. De bekende socialistische en terroristische beweging Lichtend Pad heeft nooit de greep op het land gekregen die de FARC in Colombia wel kreeg. En ook nu Chavez in Venezuela en Morales in Bolivia zo bij eigen bevolking scoren, slaat de koorts niet gemakkelijk over naar Peru. De feodale klem gaat niet van Peru af. En dat is jammer, zo vindt zelfs mijn broer. Weliswaar opgevoed in het liberalisme dat in mijn familie breed wordt uitgedragen, heeft hij wegens alledaagse ervaring meer affiniteit met Lichtend Pad dan met de Kerk en de elite.
Er wordt beweerd dat Amerika, het kapitalisme en de vrijemarkteconomie debet zijn aan de armoede in Latijns-Amerika. Want kapitalisme is een sjiek woord voor hebzucht en vrijemarkteconomie doet kansarmen ondersneeuwen. Ik ben geen econoom en heb weinig verstand van politiek. Ik ga hier geen wereldschokkende theorieën neerzetten. Alleen door mijn beperkte ervaringen in Peru en de beschouwingen die mijn broer geeft als hij over de handel in Peru praat, ben ik tot de onderstaande conclusies gekomen. Objectief gezien is het een heel beperkt zicht op de situatie, maar ik zet het hier wel bewust neer. Hoewel politiek me weinig interesseert en economie iets met cijfers is, denk ik wel dat het breedgedragen negatieve standpunt over kapitalisme te kort door de bocht is en dat communisme meer slechte dan goede kanten heeft. En dat laatste baseer ik op het humanisme en het liberalisme, waar ik iets meer verstand van heb dan van politiek en economie. Natuurlijk wil ik hierover discussiëren met de communistisch geëngageerden die ik in mijn vriendenkring vind...
Ik ben in Peru en Brazilië geweest. Latijns-Amerika is een continent met een geheel eigen stijl. Een eigen natuur, een geheel eigen verzameling van culturen en een geheel unieke geschiedenis. Latijns-Amerika kan niet vergeleken worden met andere ontwikkelingsgebieden als Zuid-Oost Azië, Afrika of Oost-Europa. De kolonisatie is geen factor van gemeenschappelijkheid. De Latijnsamerikaanse landen wijken ook van elkaar sterk af. In Chili is de samenleving stug, in Argentinië zwierig, elitair, maar hard. In Brazilië heerst joie de vivre maar is er een onderstroom van hardheid. In Peru heerst traditionaliteit, racisme en hardheid. Die hardheid door heel Latijns-Amerika heen, dat is het van oorsprong Spaanse feodalisme.
In Peru is de elite, 10% van de bevolking, blank. De arme massa is voor een zeer klein percentage negroïde en verder is de massa Indiaans (over het algemeen Quechua). Die volgorde van de opsomming in de vorige zin, is de volgorde van acceptatie in de samenleving. Een blanke is meer dan een zwarte, een zwarte is meer dan een indiaan. Mijn schoonzus heeft Indiaans bloed, maar je mag het niet tegen haar zeggen. Ze heeft via ergens drie generaties terug ook Duits bloed en dat maakt het verschil. Het is mijn schoonzus ook eigenlijk niet kwalijk te nemen dat ze zo denkt. Zo denkt heel Peru. Het verbaasde me om in Quechua-steden als Arequipa, Puno en Cuzco alleen maar blanken op televisie te zien. Indianen zie je alleen in het nieuws. Ook indianen hebben tv, maar hun bestaan wordt in tv-programma's genegeerd.
Mijn moeder is meermaals in Peru geweest. We keken een tijd geleden in Nederland naar een documentaire over Peruaanse gezinnen en zagen een rijk gezin in een duur restaurant eten. Het gezin was voor Peruaanse begrippen 'blank' en naast de tafel, achter de kinderstoel, stond de indiaanse nanny. Ze stond het hele diner lang en at uiteraard niets. Ze stond daar om een oogje in het zeil te houden, terwijl de moeder van het kind moederlijk speelde te zijn en het kind voerde. Mij viel het op, ik ben zo Hollands geconditioneerd. Mijn moeder zei me dat je het in Peru continu zag. Peruanen gunnen elkaar geen kans. Dat uit zich tot in finesses.
Stap je in een taxi, dan spreek je een prijs af. We wilden naar warenhuis Ripley in de binnenstad van Lima. De chauffeurs van de twee taxi's waar we in reden, konden even vlug bij een gele streep stoppen vlak voor de ingang van het warenhuis, of ze konden om een huizenblok heenrijden door het drukke verkeer, stoplicht, wachten, twee hoeken om en dan legaal stoppen. Er werd in beide taxi's bij ons gecheckt of we het goed vonden als de chauffeur bij de gele streep stopte. Mijn broer vond het prima. Die taxi stopte daar. Mijn schoonzus vond het niet oké en zei dat hij maar om moest rijden. Mijn broer legde uit dat mijn schoonzus dat deed, omdat de chauffeur maar moeite moest doen voor zijn geld.
Zo had mijn schoonzus in die tijd ook een huishoudster. Die heeft ze nog steeds; een huishoudster annex nanny, maar het is wel een andere dan destijds. De zoveelste. Mijn schoonzus is ervan overtuigd dat je personeel over je heenloopt, als je hen niet in onzekerheid laat over hun werkperspectief. De huishoudster van destijds was een aardig mens, waarvan mijn schoonzus uiteraard zei dat ze niet te vertrouwen was. We maakten foto's van ons bezoek en de huishoudster wilde best met ons op de foto. Mijn schoonzus drukte ons op het hart dat we dat echt niet moesten doen. De huishoudster zou de foto bij een volgende sollicitatie gaan gebruiken: "kijk, ik ben huishoudster geweest bij blanken en ze waren zo tevreden over mij dat ze met me op de foto gingen". Tot op heden zie ik nog steeds niet wat bezwaarlijk zou kunnen zijn aan zo'n list van de huishoudster. Als het haar verder helpt, waarom niet? Nou, volgens mijn schoonzuster, omdat de huishoudster eigenwijs was en dus een betere positie niet verdiende. Bij ons is eigenwijsheid een deugd.
Mijn broer vertelde over de zogenaamde vrije markt van Peru. Die is er niet. Een ondernemer in een sloppenwijk van Peru besloot melk in te gaan kopen, te pasteuriseren en te verpakken. Omdat zijn productie- en transportkosten laag waren, rekende hij zelf ook een lage prijs en verkocht goed in de sloppenwijk. Hij kon relatief snel uitbreiden. Op een gegeven moment was hij zo succesvol dat hij kon concurreren met melkfabrieken met een landelijk bereik. Die zagen die vrije concurrentie niet als een uitdaging. Ze regelden collectief een team advocaten om de sloppenwijk-ondernemer uit de markt te procederen en dat is ze natuurlijk gelukt. Niet alleen had die ondernemer geen geld voor even goede advocaten, hij had zijn bedrijf gestart in één van de wetteloze sloppenwijken en had dan ook een clandestiene kant. Een echte vrijemarkteconomie zou het iedere deelnemer zo makkelijk mogelijk maken om legaal te ondernemen. Peru doet dat niet. De elite wil geen uitbreiding van de eigen kring en al helemaal niet met indianen. Dat de elite rijker kan worden dankzij een breder opgezette economie zien ze vast en zeker niet. De status quo is goed.
En hoe zit de Kerk daar nu in? De kerk is een carrière voor de elite. De kerk is er, ook zonder dubbele agenda, van overtuigd dat je maatschappelijke positie een lotsbestemming is van God. Ben je een indiaan dan heeft God jouw ondergeschikte positie zo gewild. En überhaupt zondigen indianen bij de vleet, want ze houden er eigen cultussen op na. Er zijn mannen uit armere bevolkingslagen in de kerk opgeklommen tot bisschop, vooral dankzij kruiwagens en hun eigen goed verstand. Als deze bisschoppen hun eigen achtergrond niet ontkennen en de armere bevolking willen helpen, dan is dat over het algemeen dankzij de nu steeds impopulairder rakende bevrijdingstheologie. Oscar Romero was zo iemand. Het is niet verwonderlijk dat hij werd vermoord. Bevrijdingstheologie wordt afgewezen door het Vaticaan. Theologisch omdat het niet strookt met wat in de eeuwen daarvoor werd gepredikt (de katholieke kerk draait om traditie en niet om de bijbel). Bij andere theorieën is dat argument dan weer niet valide. Zo predikte men eeuwenlang dat slavernij geen bezwaar was, maar daar hoor je niemand meer over. Of de mooie afzwering van het voorgeborchte van de hel twee jaar geleden. De traditie heeft verschrikkelijk veel moeite gestoken in dat geloof in het voorgeborchte, maar nu bleken ze zich al die jaren vergist te hebben. Naast de theologische grond voor afwijzing is er de politieke grond voor afwijzing. Bevrijdingstheologie is communisme. Communisme is antiklerikaal. De kerk heeft meer aan het feodale systeem van blank bestuur en indiaanse ondergeschiktheid. Daar komt meer invloed voor de kerk uit voort.
Maar waarom is communisme dan geen oplossing voor Latijns-Amerika, volgens mijn beperkte kennis? Daar kom ik op in een volgende post.
Er zit niets achter
"Al het feitelijke is in zekere zin theorie. Het heeft geen zin te zoeken naar iets achter de verschijnselen; ze zijn theorie."- Goethe
7 februari 2010
Getting Things Done
Dacobus wees me er zo'n anderhalf jaar geleden op en sindsdien ben ik fan van http://lifehacking.nl en http://lifehacker.com. Zo heb ik lifehacks geleerd als het knippen van kipfilet (gaat veel sneller dan snijden) en het doorzetten van mijn ene e-mailaccount naar mijn andere zodat ik maar één account hoef te gebruiken met de schijn van twee (één voor spam, één voor echt). Sinds Lifehacking gebruik ik Fingertips en super-lifehack was voor mij de 1-2-3-4-leesmethode bij hoofdstukken die je moet lezen, maar waar je niet doorheen komt.
Nu zijn de Lifehackers groot fan van de methode Getting Things Done (GTD) van David Allen. Ik had de term al eens zien staan, maar het was mijn zeer gewaardeerde neefje (als je overgehaald wilt worden om Linux te gaan gebruiken, moet je eens met hem praten) die me overhaalde om het boek te kopen. De Engelstalige editie kostte maar 9 euro op dat moment op bol.com. GTD is zo hip, dat je aan 9 euro geen buil kunt vallen. Dus lag het boek de volgende dag in de gang.
Ik kwam er maar niet doorheen, twee keer opnieuw geprobeerd. Het tweede hoofdstuk en verder kwam ik niet. Dat lag vast aan de Engelstalige editie, dacht ik. In Nederlands lees ik nu eenmaal net even sneller. Dus in de bieb gekeken naar de Nederlandse versie. Die was zo populair, dat ik 'm moest reserveren. Na anderhalve week kon ik 'm af komen halen, maar inmiddels was mijn enthousiasme naar een nulpunt gedaald.
Ik was ook een beetje benauwd geraakt, toen ik in die eerste hoofdstukken al zag hoeveel werk GTD zelf eigenlijk kost. Dat David Allen ook nog terloops opmerkt dat wie ruimte schept in zijn agenda, ruimte schept voor alleen maar meer werk, dat maakte me nog minder enthousiast.
Vandaag wilde ik weer naar de bieb en keek ik of ik GTD nu terug zou brengen of niet. Al bladerend dacht ik 'ik kan het toch maar beter echt gaan lezen' en ik legde het boek terug op de stapel. Maar, uiteraard, heb ik leukere boeken opgehaald uit de bieb vandaag en ik heb er gewoon helemaal geen zin meer in. Ik sus mezelf nu dus met de gedachten de ik hierboven al opschreef: GTD kost zelf al veel werk, en wie ruimte creëert, creëert ruimte voor meer werk.
Als het nou ooit een cursus wordt waar ik een dagje heen ga, en dan liefst op kosten van mijn werkgever, dan wil ik me er toch aan wagen. Lullig en schuldig dat ik me nu voel. Alsof ik bewust mijn werk tot een chaos laat versloffen. Maar het nu zo lezen, maakt me eerder depressief dan energiek.
Nu zijn de Lifehackers groot fan van de methode Getting Things Done (GTD) van David Allen. Ik had de term al eens zien staan, maar het was mijn zeer gewaardeerde neefje (als je overgehaald wilt worden om Linux te gaan gebruiken, moet je eens met hem praten) die me overhaalde om het boek te kopen. De Engelstalige editie kostte maar 9 euro op dat moment op bol.com. GTD is zo hip, dat je aan 9 euro geen buil kunt vallen. Dus lag het boek de volgende dag in de gang.
Ik kwam er maar niet doorheen, twee keer opnieuw geprobeerd. Het tweede hoofdstuk en verder kwam ik niet. Dat lag vast aan de Engelstalige editie, dacht ik. In Nederlands lees ik nu eenmaal net even sneller. Dus in de bieb gekeken naar de Nederlandse versie. Die was zo populair, dat ik 'm moest reserveren. Na anderhalve week kon ik 'm af komen halen, maar inmiddels was mijn enthousiasme naar een nulpunt gedaald.
Ik was ook een beetje benauwd geraakt, toen ik in die eerste hoofdstukken al zag hoeveel werk GTD zelf eigenlijk kost. Dat David Allen ook nog terloops opmerkt dat wie ruimte schept in zijn agenda, ruimte schept voor alleen maar meer werk, dat maakte me nog minder enthousiast.
Vandaag wilde ik weer naar de bieb en keek ik of ik GTD nu terug zou brengen of niet. Al bladerend dacht ik 'ik kan het toch maar beter echt gaan lezen' en ik legde het boek terug op de stapel. Maar, uiteraard, heb ik leukere boeken opgehaald uit de bieb vandaag en ik heb er gewoon helemaal geen zin meer in. Ik sus mezelf nu dus met de gedachten de ik hierboven al opschreef: GTD kost zelf al veel werk, en wie ruimte creëert, creëert ruimte voor meer werk.
Als het nou ooit een cursus wordt waar ik een dagje heen ga, en dan liefst op kosten van mijn werkgever, dan wil ik me er toch aan wagen. Lullig en schuldig dat ik me nu voel. Alsof ik bewust mijn werk tot een chaos laat versloffen. Maar het nu zo lezen, maakt me eerder depressief dan energiek.
Over dikke mij
Het was tijdens het lezen van Doorzakken bij Jamin dat ik me afvroeg of ik er ook eens zo over zou durven schrijven. Hanneke Groenteman schreef over de psychologische methodes van Susie Orbach, om met dik-zijn om te gaan (en of je dan dik blijft of afvalt, dat is eigen keus). Het waren sessies waarin je met je ogen dicht voor moest stellen hoe je je zou voelen als je alleen in een groep stond, hoe jij dan dacht dat anderen over je zouden denken en hoe jij zou denken, als jij je dan in de groep plaatste en naar die persoon in het midden (ook weer jij) keek. Of hoe je op een feestje loopt en dan jezelf ziet zitten in een groep. Zie je dan een aandachttrekker, een geinponem, een stil verlegen persoon of de verzorgster van de groep (of iets heel anders). Ik heb die tests niet uitgevoerd. Hanneke beschrijft erg open hoe ze daar wel mee om is gegaan.
Susie Orbach, het zal niet verbazen, kende ik van naam al uit het feministische circuit. Van haar het citaat 'vet is een feministische kwestie'. Waarmee ze, als ik het goed onthouden heb, eigenlijk bedoeld dat vrouwen zich in een masculiene maatschappij ondergeschikt stellen en onzeker over hun prestatie zijn. Ze zijn dan nooit echt tevreden over zichzelf. Vrouwen zouden zichzelf ook niet te dik of te lelijk vinden als uiterlijk geen functie zou hebben in het sociale circuit. Een samenleving waar seksuele relaties een belangrijke factor zijn (lesbische relaties tellen dan dus ook), is een uiterlijk dat strookt met het dan geldende ideaal een belangrijk voordeel. Susie bedoelde dat je nooit zou bedenken dat je lelijk of dik bent als je uiterlijk geen object ter vergelijking zou zijn. Ja, dat is zeer intelligent geconstateerd. Volgens de vriendinnentheorie van het feminisme zou dat idee dus verdwijnen als de samenleving feministischer zou worden.
Ik zou die tests van Susie ooit weleens willen uitvoeren, maar niet noodzakelijk nu. Ik denk wel dat je mate van ongemak in sociale verbanden (als middelpunt van de belangstelling of op feestjes) een verband heeft met je omvang. Het opwerpen van een fysiek schild, of eten omdat je door de groep erkend wilt worden als iemand die niet moeilijk doet. Maar daarmee heb je niet alles scherpgesteld, het is niet 100% psychologisch. Zo is eten ook doodgewoon heel erg lekker.
Mijn gewicht nam toe, toen ik begon te puberen. Als kind was ik een lat, maar vanaf de brugklas begon ik meer eten te lusten en probeerde ik ook onzekerheid weg te eten. Dit wordt geen zielig verhaal, wees gerust. Het wordt ook niet de beginalinea van een dieetverhaal, zoals je die overal kunt lezen, volgens steeds hetzelfde stramien. Ik ben een doorsnee dikkerd in mijn gedrag en ik ga dat hier niet als zoveelste in de rij uittikken.
Ik heb inderdaad veelvuldig gedieet. 'Alles geprobeerd', heet dat dan. Ik ben ook vaak succesvol geweest. Ik weet, zoals veel dikkerds, precies wat beter niet gegeten kan worden en waar bedrieglijk veel calorieën in zitten. Ik kwam ook vaak weer aan. Door stress-eten en doordat ik simpelweg weiger om eten te laten staan. Ook heb ik de theorie dat ik een laag metabolisme heb en dat ik wordt geplaagd door het hongerwintertrauma van mijn beide oma's. In onze familie krijg je een zaaier tegen je achterhoofd als ze erachter komen dat je eten hebt weggegooid. Eten gooi je nooit weg.
Maar zielig ben ik er verder niet mee. Ik kan, zoals de bovengenoemde voorbeelden bewijzen, niet in hetzelfde vak als Erica Terpstra gaan staan. Ik heb vanaf mijn tienertijd altijd veel moeite gehad met mijn gewicht. Maar, of het de wijsheid van de jaren is, of vermoeidheid, of de aanname van een andere filosofie, ik weet het niet, maar ik vind het inmiddels niet erg meer.
Als ik lees over ongezondheid van overgewicht, over hogere ziektekostenverzekeringen voor dikkerds, over de obesitax (ik kan gelukkig nog steeds in een KLM-stoeltje) of over dieet, dan heb ik nog steeds belangstelling naar de achtergrond van het verhaal, maar ik raak er niet verdrietig meer bij. Ik rouw niet meer dat ik niet in bepaalde kleren kan. Ik weet precies wat de voordelen zijn van mijn omvang, ik loop rechtop (serieus, wie toch een tip wil hebben, dit is er één: loop rechtop!) en bedenk me nooit meer dat mijn uiterlijk niet deugt. Ik ben ook niet meer jaloers op het uiterlijk van een ander. Ik sport, maar alleen omdat ik er lol van heb en niet omdat ik er iets mee moet presteren. En wanneer ik die vreetfases weer heb, wanneer ik allerlei rotzooi plichtmatig wil eten, dan vreet ik, omdat verzet pijnlijker en traumatischer is dan de vreetsessie zelf.
Ik denk inmiddels niet meer dat ik ooit de maten zal hebben die voor gezond doorgaan en dat vind ik nu niet erg meer. Het enige waar ik nog op wil letten is dat ik niet zwaarder en zwaarder wordt. Op slanker let ik niet meer.
Susie Orbach, het zal niet verbazen, kende ik van naam al uit het feministische circuit. Van haar het citaat 'vet is een feministische kwestie'. Waarmee ze, als ik het goed onthouden heb, eigenlijk bedoeld dat vrouwen zich in een masculiene maatschappij ondergeschikt stellen en onzeker over hun prestatie zijn. Ze zijn dan nooit echt tevreden over zichzelf. Vrouwen zouden zichzelf ook niet te dik of te lelijk vinden als uiterlijk geen functie zou hebben in het sociale circuit. Een samenleving waar seksuele relaties een belangrijke factor zijn (lesbische relaties tellen dan dus ook), is een uiterlijk dat strookt met het dan geldende ideaal een belangrijk voordeel. Susie bedoelde dat je nooit zou bedenken dat je lelijk of dik bent als je uiterlijk geen object ter vergelijking zou zijn. Ja, dat is zeer intelligent geconstateerd. Volgens de vriendinnentheorie van het feminisme zou dat idee dus verdwijnen als de samenleving feministischer zou worden.
Ik zou die tests van Susie ooit weleens willen uitvoeren, maar niet noodzakelijk nu. Ik denk wel dat je mate van ongemak in sociale verbanden (als middelpunt van de belangstelling of op feestjes) een verband heeft met je omvang. Het opwerpen van een fysiek schild, of eten omdat je door de groep erkend wilt worden als iemand die niet moeilijk doet. Maar daarmee heb je niet alles scherpgesteld, het is niet 100% psychologisch. Zo is eten ook doodgewoon heel erg lekker.
Mijn gewicht nam toe, toen ik begon te puberen. Als kind was ik een lat, maar vanaf de brugklas begon ik meer eten te lusten en probeerde ik ook onzekerheid weg te eten. Dit wordt geen zielig verhaal, wees gerust. Het wordt ook niet de beginalinea van een dieetverhaal, zoals je die overal kunt lezen, volgens steeds hetzelfde stramien. Ik ben een doorsnee dikkerd in mijn gedrag en ik ga dat hier niet als zoveelste in de rij uittikken.
Ik heb inderdaad veelvuldig gedieet. 'Alles geprobeerd', heet dat dan. Ik ben ook vaak succesvol geweest. Ik weet, zoals veel dikkerds, precies wat beter niet gegeten kan worden en waar bedrieglijk veel calorieën in zitten. Ik kwam ook vaak weer aan. Door stress-eten en doordat ik simpelweg weiger om eten te laten staan. Ook heb ik de theorie dat ik een laag metabolisme heb en dat ik wordt geplaagd door het hongerwintertrauma van mijn beide oma's. In onze familie krijg je een zaaier tegen je achterhoofd als ze erachter komen dat je eten hebt weggegooid. Eten gooi je nooit weg.
Maar zielig ben ik er verder niet mee. Ik kan, zoals de bovengenoemde voorbeelden bewijzen, niet in hetzelfde vak als Erica Terpstra gaan staan. Ik heb vanaf mijn tienertijd altijd veel moeite gehad met mijn gewicht. Maar, of het de wijsheid van de jaren is, of vermoeidheid, of de aanname van een andere filosofie, ik weet het niet, maar ik vind het inmiddels niet erg meer.
Als ik lees over ongezondheid van overgewicht, over hogere ziektekostenverzekeringen voor dikkerds, over de obesitax (ik kan gelukkig nog steeds in een KLM-stoeltje) of over dieet, dan heb ik nog steeds belangstelling naar de achtergrond van het verhaal, maar ik raak er niet verdrietig meer bij. Ik rouw niet meer dat ik niet in bepaalde kleren kan. Ik weet precies wat de voordelen zijn van mijn omvang, ik loop rechtop (serieus, wie toch een tip wil hebben, dit is er één: loop rechtop!) en bedenk me nooit meer dat mijn uiterlijk niet deugt. Ik ben ook niet meer jaloers op het uiterlijk van een ander. Ik sport, maar alleen omdat ik er lol van heb en niet omdat ik er iets mee moet presteren. En wanneer ik die vreetfases weer heb, wanneer ik allerlei rotzooi plichtmatig wil eten, dan vreet ik, omdat verzet pijnlijker en traumatischer is dan de vreetsessie zelf.
Ik denk inmiddels niet meer dat ik ooit de maten zal hebben die voor gezond doorgaan en dat vind ik nu niet erg meer. Het enige waar ik nog op wil letten is dat ik niet zwaarder en zwaarder wordt. Op slanker let ik niet meer.
Over dikkerds
Toen Hanneke Groenteman sterk vermagerd weer op tv kwam, kwam ik erachter dat ze een gastric bypass (een maagbandplaatsing, zogezegd) had ondergaan. Drie gedachten kwamen bij mij op:
- vond ze zichzelf te dik dan?
- goed voor haar als ze dat graag wilde
- en: wat worden dunne mensen lelijk oud, in tegenstelling tot dikke mensen. Moet je nu al die rimpels op Hanneke Groenteman zien.
De maagband van Hanneke was vlak na haar terugkomst op tv onderwerp van gesprek in een discussieprogramma op Nederland 1. De presentator herinner ik me niet eens meer, maar drie dikkerds waren als gespreksdeelnemers uitgenodigd: Catherine Keyl (in mijn ogen niet echt dik), Han Peekel en Erica Terpstra (die was op dat moment net klaar met een uiterst succesvol dieet).
De mening van Keyl kan ik me niet zo herinneren. Ja, ze had net als zoveel vrouwen moeite met haar omvang en lijnde van tijd tot tijd. Het was de doorsnee mening, eigenlijk. Han Peekel bevestigde wat Catherine eerder had gezegd: groot respect voor de gastric bypass-actie van Groenteman. Hijzelf zou echter nooit onder het mes gaan of enig dieet oppakken om van zijn overgewicht af te komen. Hij had eerder wel moeite met zijn gewicht, maar hij besloot dat de voordelen van zijn levenswijze veel goed maakten ten opzichte van het nadeel, obesitas. Hij wilde zijn gewoonten niet aanpassen ten behoeve van zijn gezondheid. Die beslissing staat hem dan ook vrij.
Erica Terpstra zei ook iets dat wel in mijn geheugen opgeslagen werd: ze had nooit eerder moeite gehad met haar gewicht. Nooit. Ze had het landelijke nieuws gehaald toen ze klem kwam te zitten in een lift, ze was voortdurend mikpunt van spot, maar ze zweerde dat het haar nooit eerder geboeid heeft. Pas toen ze recent last begon te krijgen van haar kniegewrichten, besloot ze voor het eerst te gaan lijnen. Ja, het verbaast me dat ze nooit eerder heeft gebaald van haar overgewicht.
Ook Terpstra gunde Hanneke van harte haar gewichtsverlies dankzij de maagband. Een apart opgenomen interview met Hanneke Groenteman gaf weer dat ze nog steeds met opluchting en blijdschap terugdenkt aan de operatie. Die blijdschap kun je iemand alleen maar gunnen. Er was geen jaloezie of vijandigheid bij deze dikkerds, als zou Hanneke 'uit het geallieerde kamp zijn vertrokken'. Dat was wel wat de interviewer had verwacht. Ik, die vanaf de bank zei dat het gewichtsverlies van Hanneke heeft gezorgd voor meer rimpels, ben de onaardigste van de avond geweest. Ik bedoelde overigens niet dat ze lelijk is. Ik vond haar mooi toen ze dik was en ik vind haar nog steeds mooi. Maar het viel me op dat ze meer rimpels heeft gekregen. Dat zal komen van tegenwoordig hangend los vel, maar ik constateerde hierdoor juist dat de slanke oudere mensen die ik ken, veel meer rimpels hebben dan de dikke oudere mensen die ik ken. Wie zijn vel meer opvult, krijgt nu eenmaal minder de kans het te rimpelen. Al lukt plooien dan wel weer prima.
Ik had eerder al kunnen weten dat Hanneke moeite had met haar gewicht, als ik eerder al haar boek Doorzakken bij Jamin had gelezen. Ik wilde dat boek al lezen zodra het uitgebracht werd. Was het niet om het thema en de schrijfster, dan alleen al vanwege de tekeningen van Peter van Straaten. Ik vond het alleen destijds te gortig om het boek te kopen (sufferd dat ik ben) en pas onlangs kreeg ik de helderheid van geest dat het boek vast en zeker in de bieb zou liggen. Daar lag het inderdaad.
Doorzakken bij Jamin is een geweldig leuk boek. Het is herkenbaar, lachwekkend, informatief en heel erg persoonlijk. Er staan bekentenissen in die mij de neiging gaven Hanneke te willen waarschuwen. Dit ging ons niet aan en dit kon haar als een boemerang weer raken, zo kwetsbaar maakte ze zichzelf. Eigenlijk maakte dat juist dat zij ons voor zich inneemt met Doorzakken bij Jamin. Je hebt het gevoel dat ze je zo in vertrouwen neemt, dat je je persoonlijk verantwoordelijk voelt, dat vertrouwen niet te beschamen. Het helpt Hanneke niet tegen debielen op internet, maar de geestelijk gezonden voelen zich al snel moreel verplicht Hanneke te steunen. Omdat je zo makkelijk van haar de gelegenheid krijgt om haar anders te kwetsen. Ze legt de verantwoordelijkheid bij ons. Doodeng maar meestal effectief van Hanneke. Wie de lijken niet verborgen houdt, kan ze ook niet door een ander uit de kast getrokken krijgen. Wie zich vrijwillig openbaar schaamt, kan niet tot openbare schaamte gedwongen worden. Ik had al groot respect voor Hanneke Groenteman, ik blijf het hebben.
- vond ze zichzelf te dik dan?
- goed voor haar als ze dat graag wilde
- en: wat worden dunne mensen lelijk oud, in tegenstelling tot dikke mensen. Moet je nu al die rimpels op Hanneke Groenteman zien.
De maagband van Hanneke was vlak na haar terugkomst op tv onderwerp van gesprek in een discussieprogramma op Nederland 1. De presentator herinner ik me niet eens meer, maar drie dikkerds waren als gespreksdeelnemers uitgenodigd: Catherine Keyl (in mijn ogen niet echt dik), Han Peekel en Erica Terpstra (die was op dat moment net klaar met een uiterst succesvol dieet).
De mening van Keyl kan ik me niet zo herinneren. Ja, ze had net als zoveel vrouwen moeite met haar omvang en lijnde van tijd tot tijd. Het was de doorsnee mening, eigenlijk. Han Peekel bevestigde wat Catherine eerder had gezegd: groot respect voor de gastric bypass-actie van Groenteman. Hijzelf zou echter nooit onder het mes gaan of enig dieet oppakken om van zijn overgewicht af te komen. Hij had eerder wel moeite met zijn gewicht, maar hij besloot dat de voordelen van zijn levenswijze veel goed maakten ten opzichte van het nadeel, obesitas. Hij wilde zijn gewoonten niet aanpassen ten behoeve van zijn gezondheid. Die beslissing staat hem dan ook vrij.
Erica Terpstra zei ook iets dat wel in mijn geheugen opgeslagen werd: ze had nooit eerder moeite gehad met haar gewicht. Nooit. Ze had het landelijke nieuws gehaald toen ze klem kwam te zitten in een lift, ze was voortdurend mikpunt van spot, maar ze zweerde dat het haar nooit eerder geboeid heeft. Pas toen ze recent last begon te krijgen van haar kniegewrichten, besloot ze voor het eerst te gaan lijnen. Ja, het verbaast me dat ze nooit eerder heeft gebaald van haar overgewicht.
Ook Terpstra gunde Hanneke van harte haar gewichtsverlies dankzij de maagband. Een apart opgenomen interview met Hanneke Groenteman gaf weer dat ze nog steeds met opluchting en blijdschap terugdenkt aan de operatie. Die blijdschap kun je iemand alleen maar gunnen. Er was geen jaloezie of vijandigheid bij deze dikkerds, als zou Hanneke 'uit het geallieerde kamp zijn vertrokken'. Dat was wel wat de interviewer had verwacht. Ik, die vanaf de bank zei dat het gewichtsverlies van Hanneke heeft gezorgd voor meer rimpels, ben de onaardigste van de avond geweest. Ik bedoelde overigens niet dat ze lelijk is. Ik vond haar mooi toen ze dik was en ik vind haar nog steeds mooi. Maar het viel me op dat ze meer rimpels heeft gekregen. Dat zal komen van tegenwoordig hangend los vel, maar ik constateerde hierdoor juist dat de slanke oudere mensen die ik ken, veel meer rimpels hebben dan de dikke oudere mensen die ik ken. Wie zijn vel meer opvult, krijgt nu eenmaal minder de kans het te rimpelen. Al lukt plooien dan wel weer prima.
Ik had eerder al kunnen weten dat Hanneke moeite had met haar gewicht, als ik eerder al haar boek Doorzakken bij Jamin had gelezen. Ik wilde dat boek al lezen zodra het uitgebracht werd. Was het niet om het thema en de schrijfster, dan alleen al vanwege de tekeningen van Peter van Straaten. Ik vond het alleen destijds te gortig om het boek te kopen (sufferd dat ik ben) en pas onlangs kreeg ik de helderheid van geest dat het boek vast en zeker in de bieb zou liggen. Daar lag het inderdaad.
Doorzakken bij Jamin is een geweldig leuk boek. Het is herkenbaar, lachwekkend, informatief en heel erg persoonlijk. Er staan bekentenissen in die mij de neiging gaven Hanneke te willen waarschuwen. Dit ging ons niet aan en dit kon haar als een boemerang weer raken, zo kwetsbaar maakte ze zichzelf. Eigenlijk maakte dat juist dat zij ons voor zich inneemt met Doorzakken bij Jamin. Je hebt het gevoel dat ze je zo in vertrouwen neemt, dat je je persoonlijk verantwoordelijk voelt, dat vertrouwen niet te beschamen. Het helpt Hanneke niet tegen debielen op internet, maar de geestelijk gezonden voelen zich al snel moreel verplicht Hanneke te steunen. Omdat je zo makkelijk van haar de gelegenheid krijgt om haar anders te kwetsen. Ze legt de verantwoordelijkheid bij ons. Doodeng maar meestal effectief van Hanneke. Wie de lijken niet verborgen houdt, kan ze ook niet door een ander uit de kast getrokken krijgen. Wie zich vrijwillig openbaar schaamt, kan niet tot openbare schaamte gedwongen worden. Ik had al groot respect voor Hanneke Groenteman, ik blijf het hebben.
Abonneren op:
Posts (Atom)