28 februari 2013

Wij introverten

Susan Cain legt in eerste instantie - and against popular belief - uit hoe belangrijk introverte mensen juist zijn bij een creatief proces. Wat mij betreft veel belangrijker is dat ze uitlegt hoe introverte mensen pas goed functioneren als je hen met regelmaat een poos met rust laat. Mag ik u allen dat op het hart drukken met haar presentatie.


27 februari 2013

Externe conditionering

"Ze (Tineke Huizinga-Heringa  -  Qaboos) illustreert waarom weinig-gedomesticeerde denominaties de facto zelf verantwoordelijk zijn voor een zekere morele verloedering van de samenleving. Want die verloedering komt niet voort uit een gebrék aan religie, maar uit het feit dat de structuur daarvan mensen als Huizinga-Heringa nooit heeft gestimuleerd tot het zelf nadenken over morele en ethische kwesties. Vragen stellen is onnodig en zelfs schadelijk.
(...)
Daarom zijn alle morele en ethische noties bij deze gelovigen niet geïnternaliseerd. Daarom ontlenen ze hun identiteit niet aan een zingeving die met beroep, cultuur, omgeving en intieme relaties te maken heeft. Kortom, haal je het geloof weg bij traditionele, orthodoxe, fundamentalistische en integristische gelovigen, dan houden ze inderdaad NIETS over."

- August Hans den Boef in zijn boek God als Hype en in reactie op de uitspraak van Tineke Huizinga-Heringa dat ze opgelucht is christelijk te zijn omdat anders niets haar tegen zou houden te roven, te stelen en er maar op los te leven.

26 februari 2013

De mens veroordeeld tot wederzijdse teleurstelling

De keren dat ik het advies lees je nergens bij aan te sluiten, ben ik daar blij mee. Als ik lees dat je allianties moet sluiten, voel ik me in het nauw gedreven. Ik heb nooit erg van mensen gehouden, maar was ook als kind berekenend genoeg om me niet te afwijkend te gedragen. Inmiddels zou het me welaanstaan om mijn eigen gang te gaan. Dat zou je als volwassene toch moeten kunnen?

De mens leeft niet omhet geluk van de ander te vervolmaken. We zullen te allen tijde teleurgesteld worden. Maar we willen ook van de plicht voor elkaar ontslagen worden. Omdat we ook daar elkaar teleurstellen.

25 februari 2013

Huston Smith's omschrijving van het daoïsme

Ik zou willen kunnen omschrijven wat het betekende om te lezen dat alles wat ik voor waar houd al vervat was in een eeuwenoude en mij toch tot dan toe onbekende filosofie, maar ik kan er geen treffende woorden voor vinden.

24 februari 2013

DIY

"Zelfkazende zingeving."

- Mijn voormalig docent en los van mij fulltime kritisch beschouwer August Hans den Boef over de 'Nieuwe Spiritualiteit'

23 februari 2013

De jeugd

Steeds vaker bedenk ik me waar mijn jeugd is heengegaan en dat ik er nog lang niet aan toe was 'm te verliezen.

3 februari 2013

Individualiteit opgeven

De film Ladyhawke, met Rutger Hauer, is een film die verhaalt over een geestelijke die een bepaalde vrouw wil hebben. Zij wil hem niet en hij voorkomt dan dat iemand haar wel zal hebben. Dat het hier een verplicht celibatair betreft, maakt de wens nog oneigenlijker.

Het is een bekend thema sinds de Griekse mythologie: een machtig man begeert een bekoorlijke vrouw die in hem geen interesse heeft. Aangezien macht betekent dat je krijgt wat je wilt, wordt de voorkeur van de vrouw geweld aangedaan. Hij krijgt haar kwaadschiks of niemand krijgt haar. Ze is een speelbal in zijn handen.

Historisch is dit vaak voorgekomen en vele vrouwen hebben zich in het lot geschikt. Ze zijn gaan samenleven met de man die hen een andere keuze onmogelijk maakte. Hieruit en uit de misdaad van verkrachting spreekt de strijd van het individu, dat zijn rechten gerespecteerd wil zien, en het buiten het individu omgaande lot. De vrouwen in deze voorbeelden (maar voor mannen geldt deze strijd net zo goed) staan voor de beslissing met het lot mee te leven, het geëffende pad te volgen, of ten onder te gaan. Geen van tweeën zijn de opties goed voor de individuele vrijheid. Zeker vroeger, toen reputatie levensbepalend was, maar bij het voorbeeld van verkrachting tegenwoordig nog steeds, wordt het individu voor de voeten geworpen zijn individualiteit en zijn persoonlijke rechten op te geven. Bij een verkrachting voor kortere tijd, bij een gevangenschap, zoals de vrouwen hierboven, voor langere tijd.

Religies, inclusief het daoïsme, pleiten ervoor het pad te volgen. Gods wegen. Wel zonder erbij te kunnen vermelden welk pad het jouwe is en welk niet. Religies, inclusief het daoïsme, beschouwen het een sluitstuk geen individu meer in jezelf te zien, maar enkel een deel van het grotere geheel. Religies wapenen tegen situaties waarin je je individualiteit kwijtraakt en zeggen zo mede dat individualisme schijn is.

2 februari 2013

Hoffelijkheid is naastenliefde

"Je bent zo oud geworden", zei ze, en: "je speelsheid is weg." Ik had net daarvoor haar geverfde haar geprezen. Het verdreef haar grijsheid en ik wilde niet zeggen dat het gezicht onder dat haar zo oud geworden was. We hadden elkaar twee jaar geleden voor het laatst gezien. Natuurlijk waren we ouder geworden, maar ik had onthouden dat je zoiets niet in iemands gezicht zegt. Zeker niet als opening van het gesprek.

Nee, ik moest het niet beledigend opvatten. Het was "gewoon eerlijkheid". Het schijnt dat er mensen zijn die eerlijkheid te allen tijde waarderen. Die deze ongevraagd meegedeelde conclusies met blijdschap in ontvangst nemen. 'Omdat je dan weet waar je aan toe bent'.

Hoffelijkheid is de smeerolie van de samenleving. Ja, het is een toneelspel en veel plichtplegingen zijn onoprecht, maar je toont met hoffelijkheid aan rekening te houden met iemands state of mind. Waarheid te allen tijde is meestal maar een mening. 'Ik vind dat je er oud uitziet'. Niet: je ziet er ouder uit - wat het gevolg zou zijn van een logica, na twee jaar. Nee, 'ik had verwacht dat je er anders uit zou zien'. 'Je strookt niet met mijn verwachting'. Dat niet-overeenkomen is wel een feit, maar jouw verwachting staat helemaal los van feitelijkheid.

Mensen wijten hun eigen vervreemding graag aan de buitenwereld. Zo kan het niet aan hen liggen. Hoffelijkheid is ten diepste je eigen gedachten, aspiraties en eisen niet opleggen aan een ander. Beleefdheid is een eerste vorm van naastenliefde.

1 februari 2013

Tim

Tim Ribberink ervoér gepest te worden. Woorden werden verdraaid, betekenissen verhangen. Hij had in het dorp van zijn ouders een leven gekregen dat eigenlijk niet van hem was. Er was een lichtpunt. In Zwolle had hij het beter naar zijn zin. En als hij naderhand meer van de wereld had gezien, had hij langzaam zijn eigen, echte leven gekregen.

Nee, de onzekerheid verdwijnt ook dan nooit. En Tilligte blijft dan vervelend om naartoe te gaan. Maar het is de kluistering via gewenning, de stilzwijgende afspraken van een kleine gemeenschap, die ervoor zorgen dat je een eens ontstane reputatie nauwelijks meer keert. Tim had opgebloeid na een verhuizing, op eigen benen staand en ontdekkend dat er heel veel meer mensen zijn zoals hij. Gelijkgestemde, stille, nadenkende, gevoelige mensen die hem hadden herkend in zijn doen en laten en daarom van hem hadden gehouden.

Het is één van de oplossingen, en een opluchting voor Tim, om voor de dood te kiezen. Ik begrijp Tim's beslissing, maar wat is het hem gegund dat hij zijn eigen leven in een eigen gekozen omgeving had kunnen ontdekken.


- De dood van Tim Ribberink, in alles een gewone leuke jongen, bleef in mijn gedachten na november 2012. En dat geldt voor heel veel mensen. Ik wilde er perse iets over schrijven.