Observatie

Luisterend naar mensen en kijkend naar mensen ontstaat begrip voor wat ze willen doen. Het is geen zelfwegcijfering. Het is koele berekening uit zelfbescherming. Die ander ben jij en die ander is jij.

Bedroefdheid

Ik was de afgelopen maanden niet ongelukkig omdat ik al zo lang buiten de kerk sta. Ik was ongelukkig omdat mij van verschillende kanten werd ontzegd mijzelf te zijn. Op mijn werk werd ik een bijhangsel. Mensen om mij heen foeterde geërgerd dat ik iemand anders moest worden. Dat ik niet mij kon blijven. Uit overlevingsinstinct veranderde ik en ik schreef ook niet meer. Maar nu de rust is weergekeerd (en voor hoe lang?), komt onherroepelijk mijn eigen persoonlijheid weer boven. Onuitroeibaar. Men duwt en peutert, maar ik kan enkel blijven die ik ben.

Abrupte eerlijkheid

"Honesty without thought is bullshit."

- Kieron Gillen, @kierongillen op Twitter

Schreeuwen

Ik lijk wel een toeschouwer van mijn eigen leven. Ik zie wat anderen voor me doen - of juist niet voor me doen - en ik lijk er niet bij te zijn. Ik ben niet actief en er wordt van mij weinig activiteit gevraagd. Ik dacht dat het uitmaakte welke grondfilosofie ik koos, maar het maakt geen verschil. Wat doorsijpelt, door elke houding heen, is mijn desinteresse, mijn verbazing, mijn vermoeidheid, mijn falend vermogen echt uit te drukken wat mij bezighoudt. Ik ben niet blij met zo veel geluid om mij heen. Mijn rol als aanstuurder. Ik mis het achterover leunen, bekijken, onderzoeken - in alle stilte zijn. Ik voel me opgejaagd. Steeds het geluid weer in. Steeds anderen aandacht schenken. Steeds afleiding. Steeds het gevoel hebben niet kunnen werken aan wat mijn werk is en wat recht voor mij ligt. Ik kan wel schreeuwen.

Zelfdestructie

Wat de mensheid nekt is onze onverzadigbare behoefte aan aandacht.

Wij introverten

Susan Cain legt in eerste instantie - and against popular belief - uit hoe belangrijk introverte mensen juist zijn bij een creatief proces. Wat mij betreft veel belangrijker is dat ze uitlegt hoe introverte mensen pas goed functioneren als je hen met regelmaat een poos met rust laat. Mag ik u allen dat op het hart drukken met haar presentatie.

De mens veroordeeld tot wederzijdse teleurstelling

De keren dat ik het advies lees je nergens bij aan te sluiten, ben ik daar blij mee. Als ik lees dat je allianties moet sluiten, voel ik me in het nauw gedreven. Ik heb nooit erg van mensen gehouden, maar was ook als kind berekenend genoeg om me niet te afwijkend te gedragen. Inmiddels zou het me welaanstaan om mijn eigen gang te gaan. Dat zou je als volwassene toch moeten kunnen?

De mens leeft niet omhet geluk van de ander te vervolmaken. We zullen te allen tijde teleurgesteld worden. Maar we willen ook van de plicht voor elkaar ontslagen worden. Omdat we ook daar elkaar teleurstellen.

Onhoudbare zoektocht

Als ik terugkijk naar mijn christelijke tijd, zie ik voorsprong, vrede, jubelend geluk, maar ook onrust, nepheid, bedrog, onvrede en verplichting

Het voelt soms alsof ik maar een beetje aan de deur sta te kloppen. Ik volg de Chinese rituelen niet. Ik ken de Chinese goden te slecht. Ondertussen is dat niet essentieel, maar je verwacht dat je dat uit moet voeren - dat je daar naartoe moet om een echte te zijn. Ik wil me onderscheiden van een Happinez-achtig geloofssausje. 'Het is echt wat ik gelóóf!'Om de één of andere reden wil ik dat overbrengen, maar daardoor zet ik veel kunstmatige opsmuk op die me het zicht op mijn werkelijke denkbeelden ontnemen, En dan wil ik opzoeken wat ik werkelijk geloof in een erkende bron. Maar daar ga ik uiteraard wat ìk geloof niet vinden. Ik wil geen los flutmaaswerkje. Ik wil erkend worden, maar voor die erkenning mis ik een hele kerk. Een onhoudbare zoektocht.

Two reeds

"It's impossible to know
what others are going through
below the surface
at any given moment.

We are all reeds in wet land,
bending in stormy winds
to lean on one another.

This is why two reeds
are stronger than one."
- http://christiantaoism.blogspot.nl/2012/12/bent-reeds.html

Mooi.

Doorverwend

De maanden vliegen voorbij. De jaren volgen. Ik tel de dagen tot er iets leuks staat te gebeuren en laat verder alles passeren. Ik verveel me. Ik laat kostbare tijd vervliegen en ik ben in de kern treurend, maar ik heb het voordeel de mazzeltjes te zien die me aan komen waaien.

Initiatierite

Jongeren gillen en schreeuwen graag. Luidruchtigheid hoort bij een hanggroep zoals een klepel bij een klok. Ik hoopte altijd de luidruchtigheid in te dammen door verstoord te kijken naar de groep. Groepsdruk hoort net zo zeer bij de hanggroep als de klepel bij de klok. Ik nam aan dat afkeuring hen voorzichtig zou maken. Maar nu las ik in Dick Schwaab's Wij zijn ons Brein dat ik daarmee de jongere juist geef waarom hij -letterlijk - schreeuwt. De jongere wil gezien worden. Erkend. Het is de reden waarom jongeren over de schreef gaan, zich te buiten gaan, zich willen bewijzen. Ze zoeken een initiatierite. Ze willen ingewijd worden tot de groep van volwassenen.

We hebben in dit deel van de wereld in deze tijd geen echt inwijdingsritueel meer voor de volwassenheid. Je kunt je laten ontgroenen bij een studentenvereniging. Een diplomauitreiking voor een opleiding is een initiatie en sommige sportverenigingen of jeugdclubs gaan survivalen met de jongeren om hen zo voor een uitdaging te stellen waarmee ze zichzelf moeten bewijzen als volwassene, maar een echte inwijding, zo één met een geheim, raadselachtig ritueel waarvan  je de kern pas leert kennen zodra je eraan deel moet nemen, die kennen we alleen nog in films en daar hunkeren de jongeren naar. Nu moeten ze het doen met een hangplek, een zuipkeet of een sociëteit. Maar de enige belangstellenden zijn hun net zo groene leeftijdgenoten en achteraf zijn ze nog evenmin opgenomen in de groep van volwassenen.

Daar zouden we niet iets collectiefs voor kunnen organiseren zonder voor gek versleten en genegeerd te worden, maar eigenlijk is het hard nodig.

Het risico van niet-streven is onverschilligheid

"De duisternis voedt zich met onverschilligheid...en toewijding is ons krachtigste tegengif."

- personage Peter Solomon in Dan Brown's thriller Het Verloren Symbool

Zonder interessant te willen doen: ik kan je precies vertellen hoe koud en in het donker je je voelt wanneer je je onverschillig gaat voelen tegenover van alles. Niets is meer relevant. Niets geeft je nog plezier. Niets is belangrijk. Helemaal niet leuk. Het is mijn grootste moeite geweest toen ik een paar maanden geleden dacht het daoïstische niet-streven goed getraind te hebben. Ik heb daar ongetwijfeld de verkeerde afslag genomen en ik probeer nu meer geconcentreerd de weg af te leggen.

Mensen zijn gek, hoor!

Ieder mens bestaat ten diepste uit een geestelijke tegenstrijdigheid en is daarom te koesteren.

Streisand

"Het is een mooi verhaal dat ze ontdekt is op straat, maar dat denk je toch niet, he? Barbra Streisand en Neil Diamond zijn elkaar tegengekomen op het conservatorium", zei mijn vader. Ik raakte nieuwsgierig maar ik kon op internet niets vinden over een conservatoriumopleiding. Uiteindelijk heb ik uit de bieb een biografie gehaald over Streisand. Niet alleen om dat conservatorium op te zoeken, maar ook omdat ze feministe is en ik nieuwsgierig was geraakt naar haar feminisme. Hier in Rotterdam lag één biografie, geschreven door James Spada. Het las als een trein, in totaal heb ik er maar zes uur over gedaan, maar erg sterk geschreven is het niet. Vooral de opbrengsten van haar verschillende projecten worden opgesomd. Die stukken las ik op mijn tandvlees. Na een flink aantal biografieën gelezen te hebben was ik eraan gewend geraakt dat biografieën vaak als proefschrift worden geschreven en daarom verschillende wetenschappelijke conclusies proberen te brengen. Dat beoogt deze biografie duidelijk niet.

Streisand heeft hoe dan ook niet op het conservatorium gezeten. Na haar eindexamen is ze gaan acteren in kleine toneelstukken in of rond New York City, als ze al werd gecast. Na wat aansporing van vrienden en een ooit niet zo bejubelde door haarzelf gefinancieerde plaatopname deed ze mee aan een talentenjacht in een nichtenkit in Greenwich Village en daarvan is ze bekend geraakt. Neil Diamond wordt in die fase van het boek niet genoemd. Maar dan haar feminisme...Ze heeft wat we thuis noemen een houten kop. Ze laat zich nergens van af brengen, en tegelijkertijd wil ze vooral aardig gevonden worden. Ze negeert fans, is vaak bang voor ze, heeft niet door dat personeel haar een plezier probeert te doen, is stug, afwezig, verlegen en toch vooral wil ze geliefd zijn. Ik vond het teleurstellend te lezen dat iemand die bekend staat als een sterke persoonlijkheid eigenlijk heel onzeker is. Ik had gehoopt er een voorbeeld aan te kunnen hebben, maar ze is eigenlijk net als ik en zoveel mensen. Weliswaar succesvol, omdat ze niet van 'nee' houdt. En daar het enige verschil waar we een voorbeeld aan kunnen nemen, als we dat zouden willen. Gevolg voor Streisand is dat ze op persoonlijk niveau zeer onsympathiek wordt gevonden. Doelgericht bezien ben je dan eigenlijk niet succesvol...

Naar aanleiding van het boek heb ik heel veel nummers geluisterd. Het lijkt alsof je in die tijd technisch meer moest kunnen dan de zangeressen van nu. Het is eigenlijk wel jammer dat het niveau zo gedaald is, al is het nu gemakkelijker om met een nummer op de radio mee te zingen. Passages uit films heb ik ook gekeken - en uiteraard kende ik Yentl al - maar een sterk actrice is het niet. Of ook het acteervak heeft inflatie ondergaan. Ik zag vooral veel maniertjes. In de biografie wordt Streisand veel geciteerd over de keuzes voor filmrollen omdat die rollen heel sterk op haarzelf leken. Dat vereist dan ook een stuk minder inlevingsvermogen en acteertalent.

Dit bedacht ik me zo na het lezen van dat boek deze week. Er zijn te weinig mensen die niet van alles doen om maar geliefd te zijn. Dat mankeert aan ons allemaal.



-- Naschrift: Ze kreeg een zoon in 1966 omdat haar man had besloten haar zwanger te maken. Toen hij slaagde in zijn poging was hij de eerste die van de arts hoorde dat ze zwanger was. De moeder in kwestie wist niet wat er over haar voortplanting was beslist. Dat was 1966, beste mensen.

Kleine Anne

Mijn moeder gaf me laatst het vermoedelijk eerste schoolrapport terug, dat ik kreeg toen ik van de kleuterschool naar groep drie ging. Ik kon me niet herinneren het rapport gekregen te hebben of het later gezien te hebben. Ik spit graag in mijn verleden en dat van anderen. Dit moest de eerste keer zijn sinds ik het rapport kreeg als vijfjarige dat ik het terugzag. Het valt me in mijn handen in een periode dat ik een beetje moeite heb met de tijd. In mijn herinnering is mijn studententijd hooguit vier jaar geleden terwijl er bijna tien zijn verstreken. Ik herinner me op de vooravond van het huwelijk van Willem-Alexander met de Argentijnse griet over de Dam te hebben gelopen waar alles rood-wit-blauw was. Met mijn studievriendinnen, in mijn lange zwarte jas met niet-bijpassende gympen. Dat is in mijn herinnering maar net vier jaar geleden. Evenals de dood van Pim Fortuyn of die van Theo van Gogh. Ik vind het nog steeds in eerste instantie een beetje raar wanneer me niet wordt gevraagd wat ik studeer. Of wanneer ik door mensen die ik mijn leeftijdgenoten schat met 'mevrouw' wordt aangesproken. Of dat ik zo bij elkaar opgeteld toch al talloze verkiezingen heb gestemd, terwijl ik voor mijn gevoel mijn achttiende verjaardag niet zo lang geleden heb gehad. De tijd gaat sneller dan mijn geheugen. Ik heb de indruk dat het tijdperk is aangebroken dat ik beslissingen moet nemen zonder dat ik zelf door heb gehad dat mijn cue dus al is geweest. Dertigjarigen denken aan hun pensioenopbouw, aan eengezinswoningen, denken met heimwee aan het tijdperk dat ze nog de hele wereld overvlogen als rugzaktoerist, praten over kinderwagens en skivakanties, voelen zich rebels als ze nog één keer naar een slempfestival gaan. Uitzonderingen daargelaten, natuurlijk. Maar die uitzonderingen zoek ik zo veel mogelijk op. Ik heb het gevoel dat het rondreizen, de festivals, het nachtelijk geslenter pas net begonnen is. Ik ga binnenkort pas op voor mijn rijbewijs. Ik ben aan het rondkijken welk beroep ik nu echt ga kiezen. Ik voel me dan ook een beetje ontheemd. En ik ben me bewust, met al die 'iks'  in de afgelopen zinnen dat dit een luxeprobleem is.

Het schoolrapport ziet er broos en oud uit. Fysiek bewijs dat het al vijfentwintig jaar geleden is dat ik een kleuter was. Het is geïllustreerd met mijn tekeningen van toen. Stakerige mannetjes waarvan ik me nog goed herinner hoe ik de handen tekende als bolletjes met vijf strepen eraan en daarna bij het bekijken van mijn werk me afvroeg waarom die handen niet goed genoeg leken op echte handen. De bijschriften bij mijn tekeningen waren van de juf. Ze vertelde me dat ik hield van in de zandbak spelen, wat ik me kan voorstellen maar niet herinneren. Ze vertelde me dat ik hield van rekenen en de tranen schoten me in de ogen want ik heb een afschuwelijke hekel aan rekenen. Ik oefen op blokjes sommen van boven de tien omdat ik het niet begrijp en toch wil functioneren. Ooit schijn ik van rekenen te hebben gehouden. Wat is er gebeurd? De juf sluit af met een groet en het beeld dat zij van me had. Ze kreeg geen hoogte van me. Ik was er wel en ik was tegelijkertijd ergens anders. Ik vertelde zelden iets en als ik iets vertelde was het honderduit in fantasieën en begreep de juf niet wat ze had gezegd waardoor ik nu opeens wel praatte. Ze kreeg geen hoogte van me en ik hoor mijn huidige leidinggevende erin terug. Ik krijg kippenvel en begin nog harder te huilen. Ik dacht vanaf een jaar of acht opgesloten te zijn geraakt in mijn angst en in mijn frame om beleefd te zijn tegenover de wereld. Ik dacht mijn onschuld lang geleden te zijn kwijtgeraakt. Ik dacht lang geleden inauthentiek te zijn geraakt maar ik ben geen klap veranderd. Ik ben nooit echt iemand genaderd. Ook niet toen ik het onbewust kon. Terwijl ik lees zie ik blonde, verlegen kleine Anne voor me als een ander kind dat ik bij de hand kan nemen als grote oude 'mevrouw'. Kleine Anne die ik kan uitleggen wat ik nu begrijp en tegelijkertijd bedenk ik me dat kleine Anne alles al begreep en dat ik het ben vergeten. Het is nooit anders geweest. Ik dacht een façade te hebben opgebouwd maar hij is er niet. En wat nooit is veranderd kan niet veranderen.

Het rapport kreeg ik van mijn moeder mee naar huis. Broos en verkleurd. Ik weet dat ik het niet zo goed kan beschermen tegen verweer als de importantie ervan me noopt. Ik huil opnieuw terwijl ik dit schrijf. De tijd vervloog en Anne was dezelfde. Onder alle namen, alle toneelspel, alle scholen, alle verstandhoudingen en die illusoire façade.

Ik wou dat deze kennis tot een besluit leidde. Eén bepaalde weg ingaan. Maar wat niet veranderd is kan niet teruggedraaid worden. Ik kan alleen op dezelfde voet verder, omdat ik altijd op dezelfde voet verder ben gegaan.

Invulling

Wij - mensen - willen elkaar voor wat we voor elkaar kunnen representeren.  Wij willen niet de andere persoon. Wij willen ons beeld van de andere persoon.

Eenzamelijkheid

"De eenzaamheid is geen doel maar een middel. We leven zo verdeeld over allerlei besognes. In de eenzaamheid word je wat het woord zegt: 'verzameld tot één'."

"Ach, de menselijke troost blijft toch onder de maat. (...) De mensen kunnen geen relatie aangaan, ook niet met elkaar. Omdat ze geen relatie hebben met God - dat is voor mij de hele knoop. Het is de oorzaak van (mijn) vereenzaming." 

- Zuster Hedwig (als het geen fictieve naam is) in Voet op Vrome Bodem van Thera Coppens

Bloggen

Toen ik met dit weblog startte, stelde ik eerst in dat het niet vindbaar was via google. Ik anonimiseerde alle namen, inclusief de mijne, en ik kondigde nergens aan dat ik ermee gestart was. Deels omdat ik eerst moest zien of ik het vol kon houden en of ik wel een beetje aardig schreef. Deels was het omdat ik eventuele kritiek op mijn blog doodeng vond. Na korte tijd zond ik drie vrienden het adres van mijn weblog en ze gaven me positief commentaar op de posts. Soms zo positief dat ik een eindje zweefde van plezier. Na maanden besloot ik om mijn blog te vermelden op mijn twitter-account en zelfs om nieuwe blogposts te laten tonen in mijn tijdlijn op Twitter. Ook toen weer vond ik het in het begin doodeng. Deze keer leverde het weinig reactie op en dat nam ik aan als boodschap dat ik een ongevaarlijk blogje schreef. Niet slecht en niet goed. Prima. Dus ik stelde de content doorzoekbaar voor Google. Vreemd verdwaalde bezoekers krijg je dan. Mijn vrij tamme tekstje over Michael J Fox blijft onherroepelijk de topper bij het publiek. Omdat op Google lijkt alsof het geen tam stukje is.

Toen ik met dit weblog startte, besloot ik dat de doelgroep van dit weblog uit mij bestond. Alles wat ik interessant vond, plaatste ik hier en alles wat ik kwijt moest, typte ik hier. In de kern is dat nog steeds de doelgroep. Op een gegeven moment heb ik wel pagina's toegevoegd over het daoïsme. Ik bleek daar lezers mee te trekken en ik concludeerde dat er weinig informatie in het Nederlands is over daoïsme zonder dat het vertroebeld wordt met Eckhart Tolle of andere niet relevante moderne verwantschappen.

Sinds ik die informatie op meerdere pagina's heb uitgesplitst (zonder dat het echt afgerond is), trekt het niet zoveel lezers meer. Dat ervaar ik niet als een probleem, want ik heb er zelf nog plezier aan en laat ik nou de primaire doelgroep wezen.

Nooit heeft mijn weblog veel reactie opgeleverd. Dat heeft het voordeel dat ik ook nooit in de verdediging heb hoeven schieten. Ik wek geen reuring en dus ook geen conflicten. Groot was mijn verbazing dan ook toen ik van een anonieme lezer reactie kreeg. En niet één keer, maar bijna altijd. Natuurlijk gaf ik netjes antwoord, maar het betrof hier geen eenvoudige beleefdheidsuitwisseling. De anonieme lezer biedt waardevolle toevoegingen en met hem reageerde een twitter-verwant ook op blogposts en de discussie die zich daar ontspon. Ik ben ermee in mijn nopjes, maar ik weet ook nog niet precies wat ik ermee aan moet, merk ik. Ik hoop erop dat ik geen reuring ga veroorzaken en overspoelt wordt met hele slimme, maar opeens ook hele domme reacties. En afgelopen november bedacht ik me angstig: alles wat ik schrijf gaat een helder antwoord krijgen van de anonieme. Ik begon een plicht te voelen niets kortzichtigs meer neer te zetten. En daar is mijn primaire doelgroep niet zo bij gediend. Ik moet mijn kortzichtigheden veel van mij afschrijven.

Afgelopen november ben ik enkel nog in mijn schriften gaan schrijven. Voordelig, want die heb ik altijd bij me, maar nadelig omdat ik er schrijfkramp van krijg en omdat ik dan niet de dwang voel om sterke teksten in elkaar te zetten (of ik daar hier wel in slaag is een tweede, maar de dwang voel ik hier wel). Hier voel ik dat ik een kleine prestatie neerzet. In mijn schriften voel ik dat ik iets kwijt heb geschreven. Dit is mijn hobby. Waar een ander scheepsmodellen bouwt en daarvoor eerst wat studies bouwt en voor een jury een echt hele mooie, daar schrijf ik in mijn schrift en daarna het mooiste wat ik kan voor de lezers hier.

Dat ik heel december niet heb geschreven, is met ontwenningsverschijnselen en angstigheid gepaard gegaan en het is niet gepaard gegaan met een gebrek aan onderwerpen. Ik bulk ervan. Met deze post wil ik er voor uitkomen dat het me intimideert en tegelijkertijd pleziert dat ik reagerende lezers heb en zelfs een lezer die me altijd ziet staan. Altijd. Dat is een godsgeschenk voor iemand die bang is anderen volkomen onverschillig te laten. Ik geloof oprecht dat dit me geschonken is. Maar het intimideert wel. En daarom ben ik een tijdje zo schijterig geweest.

Inzicht

Doorbraak is een onterecht woord bij dat getob van mij. Laat ik het anders zeggen: ik heb een inzicht gehad. Zoals ruimschoots bekend kan ik er niet tegen dat mensen me links laten liggen en vooral niet wanneer ik net in één of andere situatie een offer heb gebracht. De enige troost die ik me kan bedenken, is dat mijn heldengedrag wel wordt gadegeslagen door een derde, die mij erom waardeert.
Oh, die Derde kan zo fictief zijn als de neten, maar ik heb die persoon nodig. De passiviteit van wu wei maakt me agressief. De gelatenheid maakt me een masochist. Ik kan niet geheel passief het leven laten passeren. Ik ben steeds zo kwaad. Steeds zo kwaad door geconstateerde benadeling. En ik teer zo belachelijk lang op woede.
Ik verloor het geloof in de enige persoon die mijn ontzag verdiende en me niet in de steek liet. Ik heb die onvoorwaardelijke vertrouwensfiguur nodig.

De tocht

Ik vind de allegorie dat het leven een tocht over een weg (Dao) is heel mooi. Je kijkt naar wat er om je heen gebeurt, soms moet je over zware obstakels klimmen, doorgaans loop je alleen. Geregeld lopen er strontvervelende mensen naast je, en af en toe heb je heel aangenaam gezelschap.