Egotrippen

"Ik zou wel meer willen lezen, maar er is gewoon geen tijd", zei mijn collega. En een ander beaamde dat en deed nog een duit in het zakje: "ik heb nog zo veel studieboeken liggen. Ik voel me gewoon verplicht die eerst te lezen." Dat laatste herkende ik wel, maar geen tijd hebben om boeken te lezen is naar mijn mening werkelijk een variant van verkeerd plannen. Er is altijd tijd om boeken te lezen. Die tijd maak je. En als je die tijd niet maakt, word je bloedchagrijnig. Zit je niet lekker in je vel. Ik kon dus reageren. Zei dat ik me het gevoel van euforie herinnerde toen ik stopte met theologie en weer kon lezen wat ik zelf wilde lezen. Ik kreeg geknik als antwoord. Dus ik ging verder met een betoog over dat elk vrij moment geschikt was voor het lezen van op z'n minst één of twee pagina's. Dat het scheelt als je altijd een boek bij je hebt. Dat ik elke vrije minuut van de dag weet te lezen. En die mensen met een gezond sociaal gevoel zien wat ik op dat moment zag; mensen die wegkijken omdat jouw egocircus hen verveelt. Tot voor kort wist ik dan gewoon dat ik kon stoppen. Geneerde me dan een beetje of vond het onterecht dat het als een egocircus werd behandeld, want mijn bedoeling was echt geen eigenwaan.

Nu herinnerde ik me laatst hoe ik van een 'lauwe katholiek', zo eentje die in de traditie is opgegroeid maar er verder niets aan doet, een fanatiekeling werd door gewoon veel over het katholicisme te lezen. Dus hoe een mens als vanzelf verinnerlijkt wat hij of zij het meest tegenkomt. Ik had kort daarvoor gelezen dat boekenwijsheid het taoïsme niet erg dichterbij brengt (zal ik hier als citaat nog neerzetten). Dat deed me afvragen hoe ik dan zo belijdend katholiek was geraakt in een verder behoorlijk seculiere omgeving. Het ging als vanzelf. En ik heb destijds uit overtuiging de meest Franciscaanse zelfverwerping uit zitten kramen. Dat kwam echt niet meer uit een boekje.

Diezelfde automatische adaptatie gebeurt zo langzamerhand weer. Bij conversaties waar de één na de ander vertelt 'hoe hij erin zit', merk ik met verbazing op dat ik geen zin heb om mijn duit in het zakje te doen. Ik vind het niet boeiend dat anderen mijn beweegredenen weten. Ik heb zelfs moeite om deze maand dit weblog vol te krijgen omdat ik het meeste niet interessant genoeg vind om te delen.

Na het wegkijken in het gesprek over tijd voor lezen vroeg ik me dan ook voor de zoveelste maal af waarom ik had gezegd wat ik net had gezegd. Ik vond het zelf bij nader inzien ook het mededelen niet waard om uit te leggen hoe je zo veel mogelijk kunt lezen.

Geneerde ik me eerder betrapt te worden op egoïstische praat, tegenwoordig verbaas ik me erover dát ik nog egoïstisch praat. Dat het eruit flapt als ik niet op let. Ik merk achteraf dat ik naar mezelf kijk met de vraag 'waar kwam dat vandaan? Waarom wilde ik dat vertellen?' Dit geeft me de indruk dat ik na verloop van tijd er niet eens meer onbewust toe te verleiden ben. Fantaseerde ik als jongere nog hoe het zou zijn om op een podium te staan, op tv geïnterviewd te worden of een geweldige ontdekking te doen waardoor niemand me meer zou kunnen negeren, sinds kort denk ik erover na ergens aanwezig te zijn zonder opgemerkt te worden. Ik beschouwde het onlangs zelfs als een mazzel dat het mij al was overkomen op de middelbare school lucht te zijn. En juist van dat negeren ben ik maar langzaam herstelt.

Hoe makkelijk verinnerlijk je literatuur.