Kiloknallers

Nederland schreeuwde gisteren om cultuur. Wij thuis hadden het even over het nut van zo'n actie. Ik denk dat ludiek straatprotest namelijk sterk aan devaluatie onderhevig is. Het betekent zo langzamerhand weinig meer. Veel cultuur kan de marktwerking trouwens prima aan: musicals zijn succesvol en vragen exorbitante prijzen voor hun kaartjes. Voor popconcerten geldt dit ook. Succesvolle klassieke artiesten, zoals Janine Jansen of die professionele koren die de Matthäus-Passion opvoeren, kunnen ook 50 euro vragen voor hun kaartjes. Al weet ik niet of die artiesten dan quitte spelen. Dan nog ben ik voor ondersteuning van cultuur, zeker voor de jeugd. Want wat de boer niet kent, eet hij niet. Als je op jonge leeftijd niet meegenomen wordt naar het theater of het museum, heb je in de toekomst een drempel. Je weet niet hoe het concept in z'n werk gaat, je weet niet welk gedrag er van je verwacht wordt en je weet niet wat de dresscode zo'n beetje is. Mijn echtgenoot zei: 'ja, maar jij bent vast pro stopzetting van subsidie voor musical.' Ik heb namelijk een grafhekel aan musicals. Mijn antwoord was dus dat musicals (in ieder geval die grote vehikels) zichzelf wel bedruipen, maar dat experimenteel toneel - om een ander voorbeeld te noemen van voorstellingen waar ik niet heenga - van mij wel subsidie mag ontvangen. Ballet, waar ik een groot liefhebber van ben en wat ik over het algemeen al behoorlijk duur vind, mag van mij duurder worden en ik zou er nog heen gaan. Mijn echtgenoot rekende voor dat verhoging van de btw niet zo'n gigantische vaart blijkt te nemen. Als ik zijn voorbeelden goed onthouden heb, wordt een kaartje van tien euro straks twaalf euro en een kaartje van vijftig euro straks vijfenzeventig. Psychologisch is dat effect niet zo gek groot. Wie bereid is vijftig euro te betalen voor het Concertgebouworkest (geen idee of zij dat ooit kosten) is gemakkelijker bereid vijfenzeventig euro te betalen. Ik denk dat ook Youp van 't Hek het zo zou kunnen vragen.

Maar het deed me denken aan de discussie over de anticonceptiepil in het basispakket. Als ik het wel heb kost de pil zo'n vijftien euro per maand. In mijn rekenstelsel is dat drie happy meals ongeveer (ik kan nog een blog wijden aan mijn 'happy meal-rekenstelsel voor het beoordelen van redelijke prijzen'). Voorwaar niet heel erg prijzig. Toch werkt de psychologie anders en, uiteraard, irrationeel. Ik las afgelopen week op internet (en shit, shit, ik kan het niet terugvinden op dit moment) een bericht van een feministe over hoe de pil ergens in de jaren 1970 of zo ook niet vergoed werd en hoewel de prijs het probleem niet was, kwamen er aanzienlijk meer zwangerschappen en abortussen voor. Dus ook al is de pil niet al te prijzig, toch slaan mensen aan het experimenteren met periodieke onthouding of laten het bij condooms. Misschien omdat de apotheek niet op de winkelroute ligt? Of omdat het een gedoe is eerst bij de huisarts het proces van een herhalingsrecept op te starten? Het ligt gewoon niet nabij. Zelfs al is iets maar een tikkie duurder en nog zo rationeel ter voorkoming van veel duurdere kinderen op momenten dat je er niet op zit te wachten, toch ligt het niet na genoeg aan het hart om energie te steken in het eigenhandig aanschaffen van de pil.

Ik wil de link leggen met de discussie over de kiloknaller. Dat zijn de bakken kip of gehakt of runderlappen die je bij de supermarkt kunt krijgen voor een habbekrats. Organisaties voor dierenwelzijn protesteren tegen de kiloknallers. Omdat goedkoop vlees leveren alleen mogelijk wordt gemaakt door goedkoper onderhoud van de vleesleveranciers. Kippen en koeien worden in die gevallen zo goedkoop mogelijk verzorgd ten behoeve van kiloknallers. Ik heb net de herhaling gekeken van Rondom 10 over het stigma dat vleeseten lijkt te krijgen op het moment. Rondom 10 levert altijd een laagdrempelige discussie waar je niet veel van leert maar wel met je minste vorm van kennis ook aan kunt deelnemen, dus ik heb maar met een half oor geluisterd. Maar de kiloknaller kwam ook ter sprake. Een uitgesproken vleeseter, annex fundo-liberaal, vond dat hem de keuze gelaten moest worden de kiloknaller te kopen. Los van de kwestie of hij het echt ooit kocht. De supermarkten moesten hem elk aanbod blijven bieden. Dat hij door de supermarkt altijd al in zijn keuze is beperkt (alleen het huismerk-hagelslag in de schappen, geen quinoa of krokodillenvlees) leek hem niet bekend. Een aan de discussie deelnemende slager reageerde met de opmerking dat mensen simpelweg niet bereid zijn om die extra euro voor net iets diervriendelijker vlees te betalen. En ik denk dat hij gelijk heeft.

Dierenwelzijn vindt vrijwel iedereen belangrijk. Zo zei een andere vleeseter in het programma dat hij zeer zorgzaam met zijn honden omgaat en ze zeker ook nooit zal opeten (ja, dat is het niveau van Rondom 10). De klanten van de desbetreffende slager zullen ook allemaal naar waarheid antwoorden dat dierenwelzijn voor hen ook belangrijk is en dat ze dol zijn op hun eigen huisdieren. Maar biologisch vlees of vegetarisme is gewoon ver van hun bed. Het is niet eens dat ze die euro extra niet zouden kunnen lijden of dat ze niet vier dagen zonder vlees zouden kunnen (dat zou ze trouwens aanzienlijk wat geld besparen). Het is niet nabij genoeg. Zoals vijftien euro per maand neertellen voor de pil niet nabij genoeg is. Of twaalf euro voor een cultureel uitje dat tot eind dit jaar tien euro kost. De mens is irrationeel.


P.S. Ik kon dat ene relaas over de pil van vroeger nu niet terugvinden maar deze blogpost wel en ik raad 'm aan.