Landbouwcultuur

"Waarom zijn wij in het Westen zo verschillend?

Een bevriende antropoloog had hier een uitleg over. Hij zei dat onze religie is ontstaan in een samenleving van nomadische herders. Die kunnen hun schaapjes niet laten doen wat ze willen. Vandaar dat onze Grote Herder, die het goed met ons meent, toch autoritair is aangelegd – zo zeer zelfs dat zijn priesters en dominees het beter moeten weten en de Paus zelfs onfeilbaar is. En daar zijn we het dan weer niet mee eens.

China, Japan, Vietnam, zijn daarentegen van oudsher agrarische landen en hun religie is geheel op de landbouw afgesteld. Om de gewassen te laten gedijen dien je alles goed voor te bereiden, maar verder moet je de natuur haar gang laten gaan. Plantjes kun je niet opvoeden. Anders vergaat het je als de domme landbouwer die om de padie sneller te laten groeien eraan ging trekken, met als gevolg dat de plantjes verdorden. De Hemel van de Chinezen volgt de natuurlijke ordening. De werking van de Tao is spontaan."

- Kristofer Schipper in antwoord op Max Pam