Vleeseten

Het is zeldzaam, maar ik heb een gesprek gehad met collega's. En niet een gesprek van beleefdheden over en weer, maar echt iets wat op een verhelderende discussie begon te lijken. Over iets intelligents. Het onderwerp was gezonde voeding. En het draaide niet om de voedselfabrikanten, doorgaans onderwerp van gesprek, maar echt over voeding en voedselvoorziening zelf. Dat het deze keer wel lukte een inhoudelijke discussie te voeren is te danken aan een nieuwe collega. Ietwat stug altijd bij zijn eigen standpunt blijvend, maar daardoor juist in staat een discussie te kunnen aanwakkeren. En van hem wordt dat wel geaccepteerd. Hij heeft een belangrijke functie in het bedrijf. De aanleiding van het gesprek werd wel gevormd door de voedselfabrikanten, omdat onze 'bedrijfs-netwerker' op één van zijn netwerkbijeenkomsten lezingen had bijgewoond over duurzame voeding. Onze stugge nieuwe collega eet zo duurzaam als hij kan omdat het zijn chronische ziekte iets dragelijker maakt.

De bedrijfsnetwerker vertelde over het inefficiënt gebruik van landbouwgrond voor het opfokken van slachtdieren. Dat past helemaal in mijn straatje, want het is de primaire reden voor mijn vegetarisme. De duurzaam etende collega legde als reactie zijn eetfilosofie uit, waarbij het vlees dat hij eet alleen afkomstig mag zijn van buitengrazende dieren en hij controleert als consument ook de veehouder waar het vlees vandaan komt. Hij vervolgde met een uitleg waarom het noodzakelijk is dat we vlees eten. En daar gaat het toch altijd mis, want zo duidelijk is het niet of we echte vleeseters zouden zijn en net zomin is het duidelijk of we echte vegetariërs zijn. Ik had het argument verwacht dat we het gebit van een omnivoor hebben en daarmee het bewijs dat we vlees dienen te eten. Dat argument vind ik altijd een beetje rammelen, want we zijn met dat gebit van ons en ons darmstelsel wel vereist dat vlees te bewerken voordat we het eten. Ook datgene wat we rauwvleesproducten noemen is altijd stevig bewerkt om geconsumeerd te worden. Mensen kunnen het versgevangen vlees niet van de botten af knagen en inslikken. Zo omnivoor zijn we niet.

Maar dat argument kwam gelukkig niet langs. Mijn duurzaam etende collega gebruikte er twee: de voedingsbehoefte van zijn eens zwangere vriendin, die vanwege die voedingsbehoefte stopte met vegetarisme en het verhaal dat we oorspronkelijk jagers-verzamelaars waren en dus een dieet van vlees hadden. Ik had twee bezwaren op deze argumenten en dat is niet omdat ik overtuigd ben dat we vegetariërs zijn. Ik heb geen moeite met mensen die vleeseten en heb niet het gevoel dat ik mensen moet overtuigen vegetariër te worden. Ik heb er geen behoefte aan. Wel wil ik verdedigen dat een vegetarisch dieet voedingsarm zou zijn. En dus reageerde ik op het argument van mijn collega over zijn zwangere vriendin. Een zwangere, en ieder mens, die een beetje oplet krijgt alle voedingsstoffen ook wel binnen via vegetarische producten. Mijn collega noemde omega 3, uit vis en beste lezers: een vegetariër eet geen vis, een pescotariër eet vis, maar dat had zijn vriendin ook uit lijnzaad kunnen halen. Met vindingrijkheid om te variëren heeft een vegetarische zwangere een even gezonde zwangerschap als een vleesetende.

Het jager-verzamelaar-verhaal vind ik altijd een romantisering. Ik zeg er graag even bij dat ik er ook niet bijzonder veel verstand van heb, maar ik pik zo her en der wel iets mee en ik mag in dit kader Zwaarden, Paarden en Ziektekiemen, een studie van Jared Diamond aanbevelen. Het ligt als ik het me goed herinner allemaal iets genuanceerder. De overgang van jager-verzamelaar naar landbouwer of veehouder vond bij het ene volk eerder plaats dan bij het andere. Zo is een groot deel van de oorspronkelijk Noord-Europese bevolking lactose-tolerant geraakt, waar bijvoorbeeld een groot deel van de oorspronkelijk Aziatische bevolking dat niet is. Hiermee bedoel ik dat mensen met Noordeuropese voorouders meestal niet ziek worden van het drinken van koemelk en mensen met Aziatische voorouders meestal wel. Een jager-verzamelaar komt niet zo makkelijk aan dierlijke melk. Geen wild dier laat zich door een mens melken. Het is onzin te stellen dat ons dieet eigenlijk nog dat van een jager-verzamelaar zou moeten zijn. Verschillende volkeren zijn verschillende kanten op geëvolueerd.

Niet dat ik dit heb kunnen bepleiten in de discussie. Ik heb één keer mijn luisterhouding kunnen onderbreken om iets te zeggen. Ik kreeg de geijkte lege blik terug. Alsof ik een verstoorder was terwijl ik vanaf het begin naast mijn gesprekspartners heb gezeten en ben aangekeken terwijl er verteld werd. Niet dat dit me uit het veld sloeg. Ik heb daarna nog meermaals geprobeerd het woord te nemen, maar ik straal iets uit waardoor wat ik zeg niet zo van belang wordt geacht. Men knikt en gaat op de eigen route weer verder. Dan verspil ik geen tijd meer. Ik schrijf het alsnog wel hier op. Dan is het uit mijn systeem en krijg ik wellicht wel een discussie met anderen, die mijn opmerkingen wel serieus nemen. Bij deze.

Overigens zei mijn duurzaam etende collega nog dat het vegetarisch dieet niet lang genoeg energie geeft en dat vegetariërs eerder dan vleeseters weer trek krijgen en naar suikerhoudende voedingsmiddelen (fruit, koek, snoep) grijpen. Ik weet niet of dat waar is. Ik weet niet wat vleeseters stelselmatig doen, maar 3 of 4 uur na een maaltijd grijp ik altijd wel naar fruit of koekjes, ja. Dat vond ik dan wel interessant aan de discussie.

Och, en laat ik positief afsluiten. Dit was het eerste serieus informatieve gesprek dat ik op mijn werk had met collega's die niet in mijn team zaten. Wat een geluk dat het voor is gekomen. Hopelijk gebeurt dit vaker.