"Democratie is een pathetisch geloof in de collectieve wijsheid van individuele onwetendheid"- H.L.Mencken
30 maart 2010
Democratie
28 maart 2010
Simonis en Van Luyn
In zijn tijd als aartsbisschop spuide Simonis geregeld onomwonden zijn mening en kwam het dus even geregeld voor dat hij zich nader moest verklaren. Simonis is geen goed of gemakkelijk spreker. Hij gaf even onomwonden toe dat hij zijn functie als aartsbisschop niet leuk vond, maar dat hij nu eenmaal tot die functie geroepen was en het beschouwde als Gods wil. Hij ging dan ook met een zucht van verlichting met pensioen.
Het verbaasde me dan ook dat hij de uitnodiging van Pauw en Witteman had aangenomen om over het pedofilieschandaal te praten. Misschien zag Simonis dit ook als Gods wil. Wat me dan weer niet verbaasde is dat hij ook nu weer onbeholpen uit de hoek komt. Zijn uitspraak "Wir haben es nicht gewusst. Een heel gevaarlijke uitspraak, zeer beladen maar wel waar." is olie op het vuur.
Ik denk oprecht niet dat Simonis wist wat die uitspraak al meer dan 50 jaar voor betekenis heeft, namelijk: 'we weten het stiekem wel, maar we wíllen het niet weten'. Zie hier een uitstekende blogpost van Observatrix over deze uitspraak. Ik denk niet dat Simonis dat wist want Simonis is werkelijk geen slimme man. Hij dacht dat de uitspraak letterlijk betekent wat hij vertaald betekent. De beladenheid zag hij alleen maar omdat het een uitspraak is in verband met de holocaust. Hij had werkelijk niet door dat de uitspraak eigenlijk betekent dat je het heel goed wist, maar niet wilt weten. Inmiddels heeft Simonis berouw getoond over zijn uitspraak. Waarschijnlijk omdat iemand hem na de uitzending heeft uitgelegd wat de uitdrukking nu echt betekent.
Dan heb je nog Bisschop van Luyn van Rotterdam. Ik heb hem zelf twee keer gesproken en het viel me beide keren op dat Van Luyn wel praat maar niets zegt. Als je hem vraagt naar de katholieke leer of zijn eigen mening dan geeft hij in beide gevallen geen direct antwoord. Hij weet dat de katholieke leer niet leuk over kan komen en hij weet dat hij aangevallen zou kunnen worden als hij ooit een mening zou formuleren. Daarom zegt hij nooit wat hij werkelijk denkt of weet. Hij wil de luisteraar niet voor het hoofd stoten, maar vooral ook zijn eigen positie niet in gevaar brengen. Van Luyn heeft de diplomatie in zoverre geperfectioneerd dat het geen communicatie meer is.
Van Luyn is een Salesiaan. Dat is een orde die door Don Bosco, een Italiaanse priester die allang dood en heilig verklaard is, is opgericht. Don Bosco zag als jonge priester veel straatjongens en besloot ze op te vangen en op te voeden. Over Don Bosco is geen vuiligheid bekend, dus ik houd me ook verre van insinuaties. In principe is het opvangen en verzorgen van straatkinderen een goede daad. De Salesianen in Nederland voerden dezelfde taak uit. Inmiddels niet meer. Jeugdzorg is een verantwoordelijkheid van de overheid geworden. Een Salesiaan stond dus uit hoofde van de taak van de orde veel in contact met jongens. In de jaren 1960 was Van Luyn overste van de Nederlandse tak van de Salesianen. Toen het huidige schandaal begin dit jaar de kop opstak werd al vroeg duidelijk dat een aanzienlijk deel van de aanklachten betrekking hadden op opvanghuizen van de Salesianen. Van Luyn, om een reactie gevraagd, antwoordde dat hij als overste in die jaren niet heeft geweten van het misbruik. Recent heeft Van Luyn toegegeven dat hij er wel van wist. Dat heeft hij moeten doen omdat er bewijs is dat hij gehandeld heeft toendertijd nadat er geklaagd is. Eigenlijk heeft Van Luyn, met zijn geheel eigen flair, toegegeven gelogen te hebben. Daar is verder geen schande van gesproken. Zo goed is Van Luyn in praten maar niets zeggen. Je pikt het gewoon.
Maar als je me een week of twee geleden had gevraagd of Van Luyn er nu wel of niet vanaf heeft geweten, dan had ik je toen al verteld dat hij er natuurlijk vanaf heeft geweten. Niet omdat ik een zesde zintuig heb. Nee, iedereen die bij de katholieke kerk betrokken is had het je gezegd. We wisten het namelijk allemaal. Zoals ik in een eerdere post al schreef: dat een aandeel geestelijken zich vergreep aan kinderen was een dermate hardnekkig en terugkerend gerucht dat het een fact of life was. Wie zijn kinderen beschermde, hield de geestelijke bij zijn kinderen weg. Wie zijn kinderen niet kon beschermen of het misbruik bagatelliseerde of wie teveel respect had voor het kerkelijk instituut die liet pedofiele geestelijken hun gang gaan. Daarmee beschuldig ik de ouders van misbruikte kinderen niet! Ik beschuldig eigenlijk ons allemaal. We wisten het. We vonden het normaal.
Simonis gaf bij Pauw en Witteman ook aan dat men in de jaren 1960-1970 niet naar de politie stapte. Dat deed men nooit. En daar heeft hij gelijk in. Kindermisbruik werd toen niet zo bestreden als het in de decennia erna werd bestreden. In de kranten van de jaren 1960-1970 kwamen berichten over kindermisbruik al niet voor. En dat echt niet omdat het niet zo veel gebeurde als nu. Men vond het een schemergebied van schaamte, gedoging en seksuele educatie. Niet alleen misbruik binnen de kerk werd nauwelijks bestreden, ook misbruik bij de scouting, de voetbal, de vakantiekampen, de scholen of de jeugdopvang werd niet aan de kaak gesteld. Ik verwijs jullie met nadruk naar deze blogpost met onthutsende informatie.
En als je een rasgedoger zou willen aanwijzen dan is dat de R-K. kerk. Mooiste voorbeeld vind ik de heiligenfeesten met processies. Een kitscherig beeld wordt door de straten gedragen, bacchanalen worden aangericht, veel elementen van de heiligenfeesten komen regelrecht uit de Romeinse of Germaanse godenverering. De Hebreeuwse traditie verafschuwt überhaupt beeldenverering. Katholicisme is eerder Europees dan Hebreeuws van oorsprong. Heiligenfeesten zijn afgoderij. Het Vaticaan heeft het officiële standpunt dat verering van de plaatstelijke heilige met een heiligenfeest ongewenst is, maar gevierd wordt het met elke kerkelijke ondersteuning. Het Vaticaan weet heel goed dat het niet des bijbels is, maar het is wel brood en spelen voor het volk. Dat telt zwaarder. Zoals ik eerder schreef: er is de officiële leer en er is het kerkelijk leven. Niets is daadwerkelijk heilig in de katholieke kerk. Dat is het gevolg van elk menselijk instituut, maar de katholieke kerk heeft een veel sterkere laat-maar-waaien attitude dan bijvoorbeeld zo'n ander menselijk instituut als de Gereformeerde Bond. Buiten de pot piesen is een katholieke grondhouding.
Het verbaasde me dan ook dat hij de uitnodiging van Pauw en Witteman had aangenomen om over het pedofilieschandaal te praten. Misschien zag Simonis dit ook als Gods wil. Wat me dan weer niet verbaasde is dat hij ook nu weer onbeholpen uit de hoek komt. Zijn uitspraak "Wir haben es nicht gewusst. Een heel gevaarlijke uitspraak, zeer beladen maar wel waar." is olie op het vuur.
Ik denk oprecht niet dat Simonis wist wat die uitspraak al meer dan 50 jaar voor betekenis heeft, namelijk: 'we weten het stiekem wel, maar we wíllen het niet weten'. Zie hier een uitstekende blogpost van Observatrix over deze uitspraak. Ik denk niet dat Simonis dat wist want Simonis is werkelijk geen slimme man. Hij dacht dat de uitspraak letterlijk betekent wat hij vertaald betekent. De beladenheid zag hij alleen maar omdat het een uitspraak is in verband met de holocaust. Hij had werkelijk niet door dat de uitspraak eigenlijk betekent dat je het heel goed wist, maar niet wilt weten. Inmiddels heeft Simonis berouw getoond over zijn uitspraak. Waarschijnlijk omdat iemand hem na de uitzending heeft uitgelegd wat de uitdrukking nu echt betekent.
Dan heb je nog Bisschop van Luyn van Rotterdam. Ik heb hem zelf twee keer gesproken en het viel me beide keren op dat Van Luyn wel praat maar niets zegt. Als je hem vraagt naar de katholieke leer of zijn eigen mening dan geeft hij in beide gevallen geen direct antwoord. Hij weet dat de katholieke leer niet leuk over kan komen en hij weet dat hij aangevallen zou kunnen worden als hij ooit een mening zou formuleren. Daarom zegt hij nooit wat hij werkelijk denkt of weet. Hij wil de luisteraar niet voor het hoofd stoten, maar vooral ook zijn eigen positie niet in gevaar brengen. Van Luyn heeft de diplomatie in zoverre geperfectioneerd dat het geen communicatie meer is.
Van Luyn is een Salesiaan. Dat is een orde die door Don Bosco, een Italiaanse priester die allang dood en heilig verklaard is, is opgericht. Don Bosco zag als jonge priester veel straatjongens en besloot ze op te vangen en op te voeden. Over Don Bosco is geen vuiligheid bekend, dus ik houd me ook verre van insinuaties. In principe is het opvangen en verzorgen van straatkinderen een goede daad. De Salesianen in Nederland voerden dezelfde taak uit. Inmiddels niet meer. Jeugdzorg is een verantwoordelijkheid van de overheid geworden. Een Salesiaan stond dus uit hoofde van de taak van de orde veel in contact met jongens. In de jaren 1960 was Van Luyn overste van de Nederlandse tak van de Salesianen. Toen het huidige schandaal begin dit jaar de kop opstak werd al vroeg duidelijk dat een aanzienlijk deel van de aanklachten betrekking hadden op opvanghuizen van de Salesianen. Van Luyn, om een reactie gevraagd, antwoordde dat hij als overste in die jaren niet heeft geweten van het misbruik. Recent heeft Van Luyn toegegeven dat hij er wel van wist. Dat heeft hij moeten doen omdat er bewijs is dat hij gehandeld heeft toendertijd nadat er geklaagd is. Eigenlijk heeft Van Luyn, met zijn geheel eigen flair, toegegeven gelogen te hebben. Daar is verder geen schande van gesproken. Zo goed is Van Luyn in praten maar niets zeggen. Je pikt het gewoon.
Maar als je me een week of twee geleden had gevraagd of Van Luyn er nu wel of niet vanaf heeft geweten, dan had ik je toen al verteld dat hij er natuurlijk vanaf heeft geweten. Niet omdat ik een zesde zintuig heb. Nee, iedereen die bij de katholieke kerk betrokken is had het je gezegd. We wisten het namelijk allemaal. Zoals ik in een eerdere post al schreef: dat een aandeel geestelijken zich vergreep aan kinderen was een dermate hardnekkig en terugkerend gerucht dat het een fact of life was. Wie zijn kinderen beschermde, hield de geestelijke bij zijn kinderen weg. Wie zijn kinderen niet kon beschermen of het misbruik bagatelliseerde of wie teveel respect had voor het kerkelijk instituut die liet pedofiele geestelijken hun gang gaan. Daarmee beschuldig ik de ouders van misbruikte kinderen niet! Ik beschuldig eigenlijk ons allemaal. We wisten het. We vonden het normaal.
Simonis gaf bij Pauw en Witteman ook aan dat men in de jaren 1960-1970 niet naar de politie stapte. Dat deed men nooit. En daar heeft hij gelijk in. Kindermisbruik werd toen niet zo bestreden als het in de decennia erna werd bestreden. In de kranten van de jaren 1960-1970 kwamen berichten over kindermisbruik al niet voor. En dat echt niet omdat het niet zo veel gebeurde als nu. Men vond het een schemergebied van schaamte, gedoging en seksuele educatie. Niet alleen misbruik binnen de kerk werd nauwelijks bestreden, ook misbruik bij de scouting, de voetbal, de vakantiekampen, de scholen of de jeugdopvang werd niet aan de kaak gesteld. Ik verwijs jullie met nadruk naar deze blogpost met onthutsende informatie.
En als je een rasgedoger zou willen aanwijzen dan is dat de R-K. kerk. Mooiste voorbeeld vind ik de heiligenfeesten met processies. Een kitscherig beeld wordt door de straten gedragen, bacchanalen worden aangericht, veel elementen van de heiligenfeesten komen regelrecht uit de Romeinse of Germaanse godenverering. De Hebreeuwse traditie verafschuwt überhaupt beeldenverering. Katholicisme is eerder Europees dan Hebreeuws van oorsprong. Heiligenfeesten zijn afgoderij. Het Vaticaan heeft het officiële standpunt dat verering van de plaatstelijke heilige met een heiligenfeest ongewenst is, maar gevierd wordt het met elke kerkelijke ondersteuning. Het Vaticaan weet heel goed dat het niet des bijbels is, maar het is wel brood en spelen voor het volk. Dat telt zwaarder. Zoals ik eerder schreef: er is de officiële leer en er is het kerkelijk leven. Niets is daadwerkelijk heilig in de katholieke kerk. Dat is het gevolg van elk menselijk instituut, maar de katholieke kerk heeft een veel sterkere laat-maar-waaien attitude dan bijvoorbeeld zo'n ander menselijk instituut als de Gereformeerde Bond. Buiten de pot piesen is een katholieke grondhouding.
21 maart 2010
Excuses voor de lelijke winnaar-verliezer woordkeus
"Winnaars vergelijken hun prestaties met hun doelen.
Verliezers vergelijken hun prestaties met die van anderen."- Nido Qubein
17 maart 2010
Shockblogs
"Cohen is het antwoord op de huidige tijd", zei mijn collega, sociaal-democraat met hart en ziel. "Hij eist respect in deze tijd van Geen Stijl". Het was de zoveelste keer in korte tijd dat ik iemand hoorde spuwen op Geen Stijl. Nee, ik ben ook geen vaste lezer, maar ik kom er van tijd tot tijd en vermaak me prima met Geen Stijl. Ik ken wel mensen die dagelijks Geen Stijl lezen en dat zijn zeker geen achterbuurttypes. Je zou ze niet herkennen op straat. Waarom wordt Geen Stijl gezien als schoolvoorbeeld van hoe slecht het nu gaat met het wederzijds respect? Iets dat de redactie zelf volgens mij ook graag aanmoedigt.
Er zijn twee grote klachten over Geen Stijl:
- Dat alles afgezeken wordt. Niets is goed of het deugt niet. Geen Stijl is nergens wel positief over. Heeft geen moraal.
Maar als het aankomt op het identificeren van criminelen, het veroordelen van strafbare daden, het ophemelen van Bep van Klaveren/Lee Towers/militairen/leuke blonde, liefst naakte, dingen, dan zie ik wel moraal of is er positiviteit. Misschien niet voldoende, vaak met het risico dat de privacy van mensen aan gort gaat, maar je vroeg om elk klein deeltje moraal dan ook, niet om hoog-ethisch gedrag.
- De reaguurders (gare naam trouwens) zeiken anoniem alles af, liefst ook op websites van anderen.
Ja, daar is Geen Stijl een onuitputtelijke bron van. Je krijgt meer gekken op je site dankzij Geen Stijl dan gewoon omdat je tekst zuigt. Maar tegen alle gekken zijn er de gangbare middelen om hen het posten op je site onmogelijk te maken. Daarbij zeggen veel reaguurders op Geen Stijl geregeld wat nuttigs. Ik lees altijd de reacties onder een post. Die zijn vaak nog leuker dan de post zelf.
Want Geen Stijl is niet serieus. Ik bedoel, wel serieus in de verontwaardiging (vaak) en in het activisme wat er toch echt is bij Geen Stijl, maar niet in woordkeuze. Wie niet ziet dat het spottend is, heeft ernstig autisme. En wie niet tegen de het-is-net-een-graadje-erger spot kan, heeft gewoon een ander gevoel voor humor. Vaak een wat kinderlijker, onschuldiger gevoel van humor. In ieder geval is dat het geval bij mijn sociaal-democratische collega. Het komt weliswaar veel voor dat Geen Stijl verontwaardigd is om niks. Dat ze Hanneke Groenteman betichten van het doodwensen van Berlusconi terwijl de link die Geen Stijl erbij zet een tekst van Groenteman geeft waar ze zoiets niet zegt. Geen Stijl schiet graag uit de bocht. Wie het weet, ziet het en haalt z'n schouders erover op. Heel Geen Stijl is bedoeld met een korreltje zout.
Geen Stijl is bewust kwetsend en dat vinden veel mensen onnodig. Het is de sinds jaren spelende discussie of je alles mag zeggen of dat je op de gevoelens moet letten van je medemensen. Die discussie is door veel welbespraaktere mensen gevoerd, ik doe 'm hier niet. Ik ken het alleen in het klein en dat zet ik hier wel neer.
Want ik zat zo eens op een forum...En we hadden het over godsdienst...En waar het godsdienst aangaat is iets al snel kwetsend. Veel verder dan: "als je zo tegen me praat, ben ik klaar met deze discussie" ben ik nooit gegaan op het forum. En ja, het klinkt heel moederlijk hè, die opmerking. Ik kan je vertellen dat hij daarom ook goed werkt. Vooral jongens die net onder moeders vleugels vandaan komen, kunnen nog niet goed tegen die opmerking. Maar frappanter was dat ik ook vaak niet verder hoefde dan die melding, want mensen in mijn omgeving schoten in de verdediging. Op de bres voor mijn religieuze gevoeligheden. Blindelings, want zij wisten ook niet precies hoe zeer mijn ziel nu was vertrapt. Uit aangeleerd en gepraktiseerd respect. Geweldige mensen vind je op internet.
Dan is er altijd nog de categorie mensen die na allemans kritiek geen verbetering toont. Dat komt dan omdat ze niet deelnemen aan de discussie om van anderen iets te lezen, maar omdat het ze om hun eigen schrijfkunsten alleen is te doen. En daar hebben sommigen ook hun goed recht toe, want echt komisch neergezet is lomp afzeiken echt heel leuk om te lezen. De net over de rand-humor waar je even extra lucht door uitblaast om je verontwaardiging te ventileren. Ik heb lompe reacties gehad waar ik alleen maar om kon lachen. Niet omdat het zo triest was, maar omdat het zo goed lomp geschreven was dat het sterk was. Ik weet dat allemaal niet zo helder hoor, of je alles mag zeggen, mag kwetsen of maar beter in kunt calculeren dat iemands gevoelens meer waard zijn dan je grief kwijtraken. Wat ik wel weet is dat veel afzeikposts vaak gewoon zo hard zijn dat ik het leuk vind, zelfs als het gaat over dingen die ik heilig vind. Het is typisch dat we harde, smakeloze grappen, al is het met plaatsvervangende schaamte, juist zo ontzettend leuk vinden.
Er zijn eenvoudige zielen die de dubbele bodem niet doorhebben. Andere eenvoudige zielen dan mijn collega, bedoel ik. Eenvoudige zielen die de taal en de houding imiteren omdat het ze gewoon is geworden dat ze zo met anderen om kunnen gaan. Die zielen tref je niet alleen met voeding van Geen Stijl, maar ook met voeding vanuit een kerkgenootschap, om maar even een mij zeer bekend voorbeeld te noemen. Ik bedoel, je hoort ook de lompste praat van evangelische christenen, geïndoctrineerd door een ander medium van bevolkingsgroep-kwetsende onzin. Wie dus beweert dat Geen Stijl een medium is waar we beter zonder kunnen, zou pas echt goed handelen als hij ook die afschuwelijke kerkgenootschappen sloot, of dommige politieke lobbygroepen of noem maar nog zo eens wat. Eenvoudige zielen kunnen nog op vele plaatsen meer gevoed worden met kwetsende bullshit. Moeten we eenvoudige zielen tegen alles beschermen of ze zelf laten ervaren welk effect hun geadopteerde gedrag heeft?
Er zijn twee grote klachten over Geen Stijl:
- Dat alles afgezeken wordt. Niets is goed of het deugt niet. Geen Stijl is nergens wel positief over. Heeft geen moraal.
Maar als het aankomt op het identificeren van criminelen, het veroordelen van strafbare daden, het ophemelen van Bep van Klaveren/Lee Towers/militairen/leuke blonde, liefst naakte, dingen, dan zie ik wel moraal of is er positiviteit. Misschien niet voldoende, vaak met het risico dat de privacy van mensen aan gort gaat, maar je vroeg om elk klein deeltje moraal dan ook, niet om hoog-ethisch gedrag.
- De reaguurders (gare naam trouwens) zeiken anoniem alles af, liefst ook op websites van anderen.
Ja, daar is Geen Stijl een onuitputtelijke bron van. Je krijgt meer gekken op je site dankzij Geen Stijl dan gewoon omdat je tekst zuigt. Maar tegen alle gekken zijn er de gangbare middelen om hen het posten op je site onmogelijk te maken. Daarbij zeggen veel reaguurders op Geen Stijl geregeld wat nuttigs. Ik lees altijd de reacties onder een post. Die zijn vaak nog leuker dan de post zelf.
Want Geen Stijl is niet serieus. Ik bedoel, wel serieus in de verontwaardiging (vaak) en in het activisme wat er toch echt is bij Geen Stijl, maar niet in woordkeuze. Wie niet ziet dat het spottend is, heeft ernstig autisme. En wie niet tegen de het-is-net-een-graadje-erger spot kan, heeft gewoon een ander gevoel voor humor. Vaak een wat kinderlijker, onschuldiger gevoel van humor. In ieder geval is dat het geval bij mijn sociaal-democratische collega. Het komt weliswaar veel voor dat Geen Stijl verontwaardigd is om niks. Dat ze Hanneke Groenteman betichten van het doodwensen van Berlusconi terwijl de link die Geen Stijl erbij zet een tekst van Groenteman geeft waar ze zoiets niet zegt. Geen Stijl schiet graag uit de bocht. Wie het weet, ziet het en haalt z'n schouders erover op. Heel Geen Stijl is bedoeld met een korreltje zout.
Geen Stijl is bewust kwetsend en dat vinden veel mensen onnodig. Het is de sinds jaren spelende discussie of je alles mag zeggen of dat je op de gevoelens moet letten van je medemensen. Die discussie is door veel welbespraaktere mensen gevoerd, ik doe 'm hier niet. Ik ken het alleen in het klein en dat zet ik hier wel neer.
Want ik zat zo eens op een forum...En we hadden het over godsdienst...En waar het godsdienst aangaat is iets al snel kwetsend. Veel verder dan: "als je zo tegen me praat, ben ik klaar met deze discussie" ben ik nooit gegaan op het forum. En ja, het klinkt heel moederlijk hè, die opmerking. Ik kan je vertellen dat hij daarom ook goed werkt. Vooral jongens die net onder moeders vleugels vandaan komen, kunnen nog niet goed tegen die opmerking. Maar frappanter was dat ik ook vaak niet verder hoefde dan die melding, want mensen in mijn omgeving schoten in de verdediging. Op de bres voor mijn religieuze gevoeligheden. Blindelings, want zij wisten ook niet precies hoe zeer mijn ziel nu was vertrapt. Uit aangeleerd en gepraktiseerd respect. Geweldige mensen vind je op internet.
Dan is er altijd nog de categorie mensen die na allemans kritiek geen verbetering toont. Dat komt dan omdat ze niet deelnemen aan de discussie om van anderen iets te lezen, maar omdat het ze om hun eigen schrijfkunsten alleen is te doen. En daar hebben sommigen ook hun goed recht toe, want echt komisch neergezet is lomp afzeiken echt heel leuk om te lezen. De net over de rand-humor waar je even extra lucht door uitblaast om je verontwaardiging te ventileren. Ik heb lompe reacties gehad waar ik alleen maar om kon lachen. Niet omdat het zo triest was, maar omdat het zo goed lomp geschreven was dat het sterk was. Ik weet dat allemaal niet zo helder hoor, of je alles mag zeggen, mag kwetsen of maar beter in kunt calculeren dat iemands gevoelens meer waard zijn dan je grief kwijtraken. Wat ik wel weet is dat veel afzeikposts vaak gewoon zo hard zijn dat ik het leuk vind, zelfs als het gaat over dingen die ik heilig vind. Het is typisch dat we harde, smakeloze grappen, al is het met plaatsvervangende schaamte, juist zo ontzettend leuk vinden.
Er zijn eenvoudige zielen die de dubbele bodem niet doorhebben. Andere eenvoudige zielen dan mijn collega, bedoel ik. Eenvoudige zielen die de taal en de houding imiteren omdat het ze gewoon is geworden dat ze zo met anderen om kunnen gaan. Die zielen tref je niet alleen met voeding van Geen Stijl, maar ook met voeding vanuit een kerkgenootschap, om maar even een mij zeer bekend voorbeeld te noemen. Ik bedoel, je hoort ook de lompste praat van evangelische christenen, geïndoctrineerd door een ander medium van bevolkingsgroep-kwetsende onzin. Wie dus beweert dat Geen Stijl een medium is waar we beter zonder kunnen, zou pas echt goed handelen als hij ook die afschuwelijke kerkgenootschappen sloot, of dommige politieke lobbygroepen of noem maar nog zo eens wat. Eenvoudige zielen kunnen nog op vele plaatsen meer gevoed worden met kwetsende bullshit. Moeten we eenvoudige zielen tegen alles beschermen of ze zelf laten ervaren welk effect hun geadopteerde gedrag heeft?
16 maart 2010
De menselijkheid van zonde- en verlossingsleer
"Religie komt voort uit de overtuiging dat er iets verkeerd is met ons en de wereld"- Karen Armstrong
Lente
'K leunde op een hek in het woud
Toen Vorst daar spookgrijs lag
Des Winters droesem kleurde koud
Het luiken van de dag
De twijgen striemden langs de lucht
Als een snaar-gesprongen lier,
En huiswaarts reeds was weggevlucht
Al wie verwijld had hier.
Het land leek in zijn barre lijn
Het lijk van deze eeuw
De Hemel kon haar tombe zijn
De wind haar stervensschreeuw
Haar hartslag oud van kiem en zaad
Was hard verkalkt en dik,
En heel de aarde leek desolaat
En uitgedoofd als ik.
Ineens steeg daar een stem vanuit
De dorheid boven mij:
Een avondzang weerklonk voluit
Zo grenzeloos en blij;
Een oude lijster, teer en schriel,
Zijn veren windverward,
Bestookte zo met heel zijn ziel
Het naderende zwart.
Zó weinig grond voor Kyrie
Voor zulk een jubellied
Bracht deze wereld met zich mee,
Nabij of in 't verschiet,
Dat ik wel denken moest: misschien
Deed deze hymne kond
Van nieuwe Hoop die hij kon zien
Maar die ik niet verstond.
The Darkling Thrush - Thomas Hardy
Byron Katie
Dus ik citeer hier van tijd tot tijd die Byron Katie. En die Byron Katie, als je daar op googelt, dan krijg je een hoop vage shit. Kleffe plaatjes, vage uitspraken, vreselijke Oprah-lay out en überhaupt is een aanbeveling van Oprah juist een nadeel. Wat is er met die Byron Katie?
Hier een paar straten verderop is een spirituele boekhandel. Vroeger zaten er hier wel meer. Inmiddels is één van de grotere concurrenten gesloten, maar met name die tent was een schoolvoorbeeld van een spirituele boekhandel. Het stonk er naar wierook van kunstmatige bosvruchten, er hingen dromenvangers, ansichtkaarten met lullige adviezen van Deepak Chopra en boeken van diezelfde heldere geest en al zijn concurrenten op de zelfhulpmarkt. Ik ben één keer in die zaak geweest om te ontdekken dat het mijn smaak niet is.
Wijzer geworden zou ik dus niet in die tweede spirituele boekhandel zijn binnengelopen, ware het niet dat ze er ook Wicca-devotia verkopen. En dan niet van die schoolmeidenrommel, maar het serieus aangepakte spul: (half)edelstenen, zakken salie en ik weet niet wat ze allemaal nog meer nodig hebben om hun rituelen uit te voeren. Dat ik daar nieuwsgierig naar ben, resulteert ook nog steeds in het doorbladeren van catalogi op internet van ondernemingen waar je miswijn, misgewaden of een lectionarium kunt kopen. Nichemarkten van religies vind ik fascinerend. Die samenkomst van commercie en sacraliteit.
In die boekhandel zag ik het boek Katie's Tao liggen en de Amerikaanse kaft deed pijn aan mijn ogen. In softone stond ze gefotografeerd, als een warme matrone die je wel eens even zal uitleggen hoe je een beter, mooier mens kunt worden. Dus ik liep het boek straal voorbij.
Maar kort na mijn bezoek las ik De Religies van de Wereld van Huston Smith, waarover ik eerder hier vertelde als een openbaring. Ik las daarin over de religie die ik zelf al sinds lange tijd had, maar waarvan ik niet wist dat er een naam voor was. Dus naar meer informatie over taoïsme ging ik op zoek en Katie's Tao kwam toch in mijn hoofd op. Toeval bestaat niet en ik ben het boek gaan halen.
Snel genoeg kwam de gelegenheid waarbij ik het boek wel moest lezen. Door een flinke storm in 2006 reden er geen treinen en bleek ik na mijn werk gestrand. Warm aan het worden in een kroeg, las ik het boek en het was de meest vage shit die ik tot dan toe gelezen had en ik studeerde desalniettemin theologie. Pas tegen het einde van het boek raakte ik aan de toon van de boodschap gewend en wilde ik er wel naar luisteren. Het is een bijzonder advies, dat van Katie.
Je kunt haar levensverhaal lezen op haar eigen erg Amerikaanse website en ook dat levensverhaal is heel erg Amerikaans. In één van de boeken die ik over haar heb, zegt de schrijfster dat Katie die typische Amerikaanse nuchterheid bezit en ik heb bij die melding zitten schateren van de lach.
Katie is geen taoïst in de traditie van Lao Zi of Zhuang Zi. Ik denk niet dat de heren het met haar eens zouden zijn. Katie's leer (The Work) is wel aardser dan die van het taoïsme. Waar de Chinese wijsgeren de Tao onuitsprekelijk en onbegrijpelijk vinden, noemt Katie de Tao gewoon bij een duidelijkere naam: de realiteit. En haar principe is, dat wensen dat de realiteit anders was erg veel stress oplevert en maar nauwelijks resultaat. Wie gelukkig wil zijn, is dat het snelst én het langst met zijn eigen situatie. Groot probleem blijft dan wel hoe je tevreden zou kunnen zijn als je, om maar even groot drama uit de kast te halen, in slavernij zou leven of op je sterfbed. Wonderlijk genoeg, ik kan er zelf nog niet bij, lukt het Katie en haar gesprekspartners om daar inderdaad uit te komen. Ik lees gespreksverslagen waarin incestslachtoffers en holocaustoverlevenden een totaal andere kijk op hun leed krijgen. Ik begrijp het nog steeds niet, maar ik zie het wel gebeuren.
Katie wekt bij mij wel gene. In die zin dat ik er niet mee te koop wil lopen dat ik gefascineerd ben door haar. Die softone foto's, die 'Amerikaanse nuchterheid', dat overpositieve en bijna zorgeloos naïeve dat Amerikanen hebben. Ik heb de indruk dat Amerikanen de wereld buiten hun landsgrenzen niet kennen. Ik heb ook de indruk dat Katie's leer geen wetenschappelijke toets zou kunnen doorstaan. Maar toen ik op internet zocht naar kritiek op haar idee, kreeg ik bijna niets. En binnen de psychologie lijkt haar methode op de veel breder erkende Rationeel Emotieve Therapie van Albert Ellis. Grappig genoeg krijgt RET de kritiek dat het pseudowetenschap is. Die kritiek is afkomstig uit de kringen rond Mindfulness. Laat ik dat nou net heel pseudowetenschappelijk vinden. Ik heb dus de indruk dat Katie zo nep niet is.
Bij deze: toegegeven dat ik The Work van Byron Katie als aanvulling gebruik op mijn nog provisorische taoïsme. En dat het er van buitenaf inderdaad niet uitziet, maar dat ik het desondanks toch aan kan raden.
Hier een paar straten verderop is een spirituele boekhandel. Vroeger zaten er hier wel meer. Inmiddels is één van de grotere concurrenten gesloten, maar met name die tent was een schoolvoorbeeld van een spirituele boekhandel. Het stonk er naar wierook van kunstmatige bosvruchten, er hingen dromenvangers, ansichtkaarten met lullige adviezen van Deepak Chopra en boeken van diezelfde heldere geest en al zijn concurrenten op de zelfhulpmarkt. Ik ben één keer in die zaak geweest om te ontdekken dat het mijn smaak niet is.
Wijzer geworden zou ik dus niet in die tweede spirituele boekhandel zijn binnengelopen, ware het niet dat ze er ook Wicca-devotia verkopen. En dan niet van die schoolmeidenrommel, maar het serieus aangepakte spul: (half)edelstenen, zakken salie en ik weet niet wat ze allemaal nog meer nodig hebben om hun rituelen uit te voeren. Dat ik daar nieuwsgierig naar ben, resulteert ook nog steeds in het doorbladeren van catalogi op internet van ondernemingen waar je miswijn, misgewaden of een lectionarium kunt kopen. Nichemarkten van religies vind ik fascinerend. Die samenkomst van commercie en sacraliteit.
In die boekhandel zag ik het boek Katie's Tao liggen en de Amerikaanse kaft deed pijn aan mijn ogen. In softone stond ze gefotografeerd, als een warme matrone die je wel eens even zal uitleggen hoe je een beter, mooier mens kunt worden. Dus ik liep het boek straal voorbij.
Maar kort na mijn bezoek las ik De Religies van de Wereld van Huston Smith, waarover ik eerder hier vertelde als een openbaring. Ik las daarin over de religie die ik zelf al sinds lange tijd had, maar waarvan ik niet wist dat er een naam voor was. Dus naar meer informatie over taoïsme ging ik op zoek en Katie's Tao kwam toch in mijn hoofd op. Toeval bestaat niet en ik ben het boek gaan halen.
Snel genoeg kwam de gelegenheid waarbij ik het boek wel moest lezen. Door een flinke storm in 2006 reden er geen treinen en bleek ik na mijn werk gestrand. Warm aan het worden in een kroeg, las ik het boek en het was de meest vage shit die ik tot dan toe gelezen had en ik studeerde desalniettemin theologie. Pas tegen het einde van het boek raakte ik aan de toon van de boodschap gewend en wilde ik er wel naar luisteren. Het is een bijzonder advies, dat van Katie.
Je kunt haar levensverhaal lezen op haar eigen erg Amerikaanse website en ook dat levensverhaal is heel erg Amerikaans. In één van de boeken die ik over haar heb, zegt de schrijfster dat Katie die typische Amerikaanse nuchterheid bezit en ik heb bij die melding zitten schateren van de lach.
Katie is geen taoïst in de traditie van Lao Zi of Zhuang Zi. Ik denk niet dat de heren het met haar eens zouden zijn. Katie's leer (The Work) is wel aardser dan die van het taoïsme. Waar de Chinese wijsgeren de Tao onuitsprekelijk en onbegrijpelijk vinden, noemt Katie de Tao gewoon bij een duidelijkere naam: de realiteit. En haar principe is, dat wensen dat de realiteit anders was erg veel stress oplevert en maar nauwelijks resultaat. Wie gelukkig wil zijn, is dat het snelst én het langst met zijn eigen situatie. Groot probleem blijft dan wel hoe je tevreden zou kunnen zijn als je, om maar even groot drama uit de kast te halen, in slavernij zou leven of op je sterfbed. Wonderlijk genoeg, ik kan er zelf nog niet bij, lukt het Katie en haar gesprekspartners om daar inderdaad uit te komen. Ik lees gespreksverslagen waarin incestslachtoffers en holocaustoverlevenden een totaal andere kijk op hun leed krijgen. Ik begrijp het nog steeds niet, maar ik zie het wel gebeuren.
Katie wekt bij mij wel gene. In die zin dat ik er niet mee te koop wil lopen dat ik gefascineerd ben door haar. Die softone foto's, die 'Amerikaanse nuchterheid', dat overpositieve en bijna zorgeloos naïeve dat Amerikanen hebben. Ik heb de indruk dat Amerikanen de wereld buiten hun landsgrenzen niet kennen. Ik heb ook de indruk dat Katie's leer geen wetenschappelijke toets zou kunnen doorstaan. Maar toen ik op internet zocht naar kritiek op haar idee, kreeg ik bijna niets. En binnen de psychologie lijkt haar methode op de veel breder erkende Rationeel Emotieve Therapie van Albert Ellis. Grappig genoeg krijgt RET de kritiek dat het pseudowetenschap is. Die kritiek is afkomstig uit de kringen rond Mindfulness. Laat ik dat nou net heel pseudowetenschappelijk vinden. Ik heb dus de indruk dat Katie zo nep niet is.
Bij deze: toegegeven dat ik The Work van Byron Katie als aanvulling gebruik op mijn nog provisorische taoïsme. En dat het er van buitenaf inderdaad niet uitziet, maar dat ik het desondanks toch aan kan raden.
Wicca
Het boek Heks van Susan Smit is een aanrader. Het is geen hoogdravend boek. Het is zelfs een beetje 'Libelle' qua stijl, maar Susan is een aimabel mens en de godsdienst die ze onderzoekt komt naar voren als een postmodern, bijna feministisch manifest.
Dat is Wicca, zoals hekserij in een mooier woord is gevat, in breder perspectief niet, maar Susans boek is de beste introductie tot Wicca die ik iemand kan adviseren. Ik heb er lang aan zitten twijfelen of ik hier nu een korte uitleg zou geven over wat Wicca volgens mij is. De tekst ligt er zelfs voor klaar. Maar volgens mij is het niet Tao, want ik heb aan de tekst geschaafd tot en met en nog ben ik er niet tevreden over. Eigenlijk het enige punt dat ik vooral graag hier wil hebben staan en het enige punt dat wat mij betreft tegen Wicca spreekt, is de pretentie dat het af zou stammen van de eeuwenoude Germaanse en Keltische riten. Dat is gelogen. Wicca is in het midden van de twintigste eeuw ontwikkeld op een basis van het in de negentiende eeuw zo populaire spiritisme. Zelf is Wicca niet echt spirtistisch, maar het leent zich goed voor een combinatie ermee. Volgens één van de voormannen van Wicca heeft hij het geleerd van een vrouw die de traditie, tegen alle christelijke verdrukking in, heeft doorgegeven gekregen van alle eerdere generatie tot aan de druïden in de vroege middeleeuwen aan toe. Meerdere geleerden (en het lijkt me geweldig om van die studie je leven te kunnen maken) hebben verklaard dat ze geen enkel bewijs hebben gevonden dat de oude Germaanse en Keltische riten doorgegeven zijn sinds de kerstening van Europa.
Veel Wiccans noemen hun godsdienst desondanks 'de oude religie' en dat doet voor mij afbreuk aan hun verhaal. In geschiedvervalsing geloven komt in alle religies voor, maar wat mij betreft is dat één van de eerste aspecten van religie waar je maar beter zo veel mogelijk kennis van op kunt doen. Wie zijn kerkgeschiedenis niet kent, is vatbaar voor nonsens als antisemitisme (de joden hebben Jezus vermoord), vrouwenhaat (Eva heeft Adam verraden), racisme (Sem is vervloekt door Jahweh en dus zijn alle negers dat) en superioriteitswaan (dat het panarabische rijk zo'n expansie vertoonde na het jaar 700 is bewijs dat de islam het enige ware geloof is). Nog een mooi voorbeeld daarvan: de Dalai Lama, die ik gisteren op tv zag beweren dat de oorspronkelijke religie van Europa de judeo-christelijke traditie is en dat Europanen het beste deze traditie aan kunnen hangen. Dat is geschiedvervalsing. Over wat voor ongelooflijke lul de Dalai Lama wat mij betreft is, schrijf ik van harte binnenkort nog eens.
Het lijkt onderhevig te zijn aan een trend die ik veronderstel, dat ook het grootste Wicca-forum in Nederlandstalig gebied een stuk minder actief is geworden. Een aantal jaar geleden kwam ik er geregeld en las van aanhangers over religieuze stromingen als Asatru of het gebruiken van de energie van de seizoenswisselingen. In de christelijke traditie wordt daar gemakkelijk geringschattend over gedaan, maar het was een verrijking om wegwijs te worden gemaakt door mensen voor wie dit heilige materie is. Het Wicca forum had ook opvallend minder vetes te beslechten dan fora als het katholieke Rorate of het evangelische Credible. Ik heb sympathie voor wiccans, ook al hang ik hun denkbeelden niet aan.
Wicca wordt gerangschikt onder de 'Nieuwe Spiritualiteit' of ook wel New Age of ook wel 'ietsisme'. New age is dermate gecorrumpeerd sinds de jaren zestig dat het niet complimenteus is om daarmee in verband gebracht te worden. Ook ietsisme is zo'n term. Enerzijds omdat het van zichzelf al lullig klinkt. We maken ons er met een jantje-van-leiden vanaf door 'Het' maar 'Iets' te noemen en verder praten we er niet meer over. Ook niet-gelovigen (de meest fascinerende mensen die er zijn) veroordelen juist ietsisten nog eerder dan dat ze dat doen bij gelovigen binnen één van de grotere tradities. Een ietsist heeft dankzij het samenraapsel van alle 'nieuwe spiritualiteit' geen eigen hokje. En dat gebrek aan een hokje wordt de ietsist zelf kwalijk genomen. Hij zou gewoon eens het lef moeten hebben om te kiezen.
Het voordeel van de 'nieuwe spiritualiteit' (ja, eigenlijk ook een yuck-woord) is dat er geen geijkte geloofsregels zijn. De één maakt zowel homeopathie als magnetisme onderdeel van zijn religie. De ander gelooft in de verklaringen van een medium, maar niet dat de natuur een ziel heeft. Aan een bepaalde maatstaf moeten voldoen is er dan ook niet bij.
Bij mijn eigen generatie begint de opkomst van afkeer van ietsisme juist weer. De vorige generaties ontkerkelijkten en hadden een onderhandelingshuishouden waarin de mening van de kinderen telde en waarden ter discussie stonden. Binnen mijn generatie komt het vaker voor dat daar juist tegen geageerd wordt. Het schijnt zo te zijn dat mensen van mijn leeftijd juist weer een traditionelere gezinssituatie willen en dat veel mensen van mijn leeftijd al deze keuzemogelijkheden en vrijheden net even te veel van het goede vinden. Het is eng steeds te kunnen kiezen. Evangelische kerken, conservatief christendom en de islam krijgen meer bekeerlingen onder de Nederlandse jeugd. Volgens oudere conservatieven is dat, uiteraard, omdat hun gedachtengoed krachtig, helder en goed is. Volgens mij is het angst. Ik ken een klein deel van deze bekeerlingen en ze schijten spreekwoordelijk zeven kleuren elke dag. De bangste mensen die ik ken, zijn de mensen die zich aangesloten hebben bij bewegingen die precies hebben vastliggen 'hoe het hoort'.
Geef mij maar de wiccans. Hun geloof gaat niet verder dan wat ze zelf kunnen bedenken en erg doordacht is het daardoor vaak niet, maar angst, remming, onderdrukking en afstoting, dat heb ik hen nog niet aan de dag zien leggen.
Dat is Wicca, zoals hekserij in een mooier woord is gevat, in breder perspectief niet, maar Susans boek is de beste introductie tot Wicca die ik iemand kan adviseren. Ik heb er lang aan zitten twijfelen of ik hier nu een korte uitleg zou geven over wat Wicca volgens mij is. De tekst ligt er zelfs voor klaar. Maar volgens mij is het niet Tao, want ik heb aan de tekst geschaafd tot en met en nog ben ik er niet tevreden over. Eigenlijk het enige punt dat ik vooral graag hier wil hebben staan en het enige punt dat wat mij betreft tegen Wicca spreekt, is de pretentie dat het af zou stammen van de eeuwenoude Germaanse en Keltische riten. Dat is gelogen. Wicca is in het midden van de twintigste eeuw ontwikkeld op een basis van het in de negentiende eeuw zo populaire spiritisme. Zelf is Wicca niet echt spirtistisch, maar het leent zich goed voor een combinatie ermee. Volgens één van de voormannen van Wicca heeft hij het geleerd van een vrouw die de traditie, tegen alle christelijke verdrukking in, heeft doorgegeven gekregen van alle eerdere generatie tot aan de druïden in de vroege middeleeuwen aan toe. Meerdere geleerden (en het lijkt me geweldig om van die studie je leven te kunnen maken) hebben verklaard dat ze geen enkel bewijs hebben gevonden dat de oude Germaanse en Keltische riten doorgegeven zijn sinds de kerstening van Europa.
Veel Wiccans noemen hun godsdienst desondanks 'de oude religie' en dat doet voor mij afbreuk aan hun verhaal. In geschiedvervalsing geloven komt in alle religies voor, maar wat mij betreft is dat één van de eerste aspecten van religie waar je maar beter zo veel mogelijk kennis van op kunt doen. Wie zijn kerkgeschiedenis niet kent, is vatbaar voor nonsens als antisemitisme (de joden hebben Jezus vermoord), vrouwenhaat (Eva heeft Adam verraden), racisme (Sem is vervloekt door Jahweh en dus zijn alle negers dat) en superioriteitswaan (dat het panarabische rijk zo'n expansie vertoonde na het jaar 700 is bewijs dat de islam het enige ware geloof is). Nog een mooi voorbeeld daarvan: de Dalai Lama, die ik gisteren op tv zag beweren dat de oorspronkelijke religie van Europa de judeo-christelijke traditie is en dat Europanen het beste deze traditie aan kunnen hangen. Dat is geschiedvervalsing. Over wat voor ongelooflijke lul de Dalai Lama wat mij betreft is, schrijf ik van harte binnenkort nog eens.
Het lijkt onderhevig te zijn aan een trend die ik veronderstel, dat ook het grootste Wicca-forum in Nederlandstalig gebied een stuk minder actief is geworden. Een aantal jaar geleden kwam ik er geregeld en las van aanhangers over religieuze stromingen als Asatru of het gebruiken van de energie van de seizoenswisselingen. In de christelijke traditie wordt daar gemakkelijk geringschattend over gedaan, maar het was een verrijking om wegwijs te worden gemaakt door mensen voor wie dit heilige materie is. Het Wicca forum had ook opvallend minder vetes te beslechten dan fora als het katholieke Rorate of het evangelische Credible. Ik heb sympathie voor wiccans, ook al hang ik hun denkbeelden niet aan.
Wicca wordt gerangschikt onder de 'Nieuwe Spiritualiteit' of ook wel New Age of ook wel 'ietsisme'. New age is dermate gecorrumpeerd sinds de jaren zestig dat het niet complimenteus is om daarmee in verband gebracht te worden. Ook ietsisme is zo'n term. Enerzijds omdat het van zichzelf al lullig klinkt. We maken ons er met een jantje-van-leiden vanaf door 'Het' maar 'Iets' te noemen en verder praten we er niet meer over. Ook niet-gelovigen (de meest fascinerende mensen die er zijn) veroordelen juist ietsisten nog eerder dan dat ze dat doen bij gelovigen binnen één van de grotere tradities. Een ietsist heeft dankzij het samenraapsel van alle 'nieuwe spiritualiteit' geen eigen hokje. En dat gebrek aan een hokje wordt de ietsist zelf kwalijk genomen. Hij zou gewoon eens het lef moeten hebben om te kiezen.
Het voordeel van de 'nieuwe spiritualiteit' (ja, eigenlijk ook een yuck-woord) is dat er geen geijkte geloofsregels zijn. De één maakt zowel homeopathie als magnetisme onderdeel van zijn religie. De ander gelooft in de verklaringen van een medium, maar niet dat de natuur een ziel heeft. Aan een bepaalde maatstaf moeten voldoen is er dan ook niet bij.
Bij mijn eigen generatie begint de opkomst van afkeer van ietsisme juist weer. De vorige generaties ontkerkelijkten en hadden een onderhandelingshuishouden waarin de mening van de kinderen telde en waarden ter discussie stonden. Binnen mijn generatie komt het vaker voor dat daar juist tegen geageerd wordt. Het schijnt zo te zijn dat mensen van mijn leeftijd juist weer een traditionelere gezinssituatie willen en dat veel mensen van mijn leeftijd al deze keuzemogelijkheden en vrijheden net even te veel van het goede vinden. Het is eng steeds te kunnen kiezen. Evangelische kerken, conservatief christendom en de islam krijgen meer bekeerlingen onder de Nederlandse jeugd. Volgens oudere conservatieven is dat, uiteraard, omdat hun gedachtengoed krachtig, helder en goed is. Volgens mij is het angst. Ik ken een klein deel van deze bekeerlingen en ze schijten spreekwoordelijk zeven kleuren elke dag. De bangste mensen die ik ken, zijn de mensen die zich aangesloten hebben bij bewegingen die precies hebben vastliggen 'hoe het hoort'.
Geef mij maar de wiccans. Hun geloof gaat niet verder dan wat ze zelf kunnen bedenken en erg doordacht is het daardoor vaak niet, maar angst, remming, onderdrukking en afstoting, dat heb ik hen nog niet aan de dag zien leggen.
Rondtastende religieuzen
Eerst het belangrijkste: over seksueel misbruik kun je niet achteloos spreken. Deze blogpost is niet bedoeld om een verklaring te vinden voor misbruik of om het op enige wijze goed te praten. Seksueel misbruik is een misdaad en de misbruiker is een misdadiger.
Het schandaal van seksueel misbruik in de katholieke kerk loopt al meer dan 15 jaar. Dat tijdsbestek wil misschien nog voor verbazing zorgen bij sommigen, het lijkt zo vers nu er een nieuw schandaal boven is gekomen in Duitsland en Nederland, maar de eerste fase van dit drama vond ongeveer 15 jaar geleden plaats in de Verenigde Staten en Ierland. Niet dat het toen geheel als verrassing kwam, want eigenlijk is het binnen de katholieke kerk een publiek geheim dat er priesters zijn die hun handen niet kunnen thuishouden. Er deden als sinds jaar en dag grappen de ronde over pedo-priesters. In de jaren 80 mocht, dit even als voorbeeld, ook mijn broer van mijn ouders geen misdienaar worden omdat de plaatselijke priester erom bekend stond zijn handen niet thuis te kunnen houden. Dat was waarschijnlijk een reputatie op basis van verhalen en niet op basis van hard bewijs, want een zaak is er nooit van gemaakt. Maar ik herinner me nog heel goed hoe mijn ouders daarmee omgingen alsof het een fact of life is dat er onder priesters een aandeel pedofielen is. En zo heb ik dat tijdens mijn jeugd overal in katholieke kringen ervaren. We weten dat er pedofilie is onder priesters. En geheel in stijl met de katholieke traditie: als je er geen ruchtbaarheid aan geeft, leef je en laat je leven. Zo was dat ook altijd met homoseksuelen, met echtbrekers, met condoomgebruikers en met katholieken die er eigenlijk geen barst meer van geloven. Houdt alles onder de pet en iedereen kan in relatieve vrijheid gewoon door met zijn leven. Dat vind ik nu echt het meest katholiek aan de katholieken. We hebben een leer, maar we hebben geheel daarnaast ook nog eens de praktijk. Niets is strikt.
Via Twitter kwam ik deze blogpost van Beautiful Blues tegen. In deze post haalt hij/zij het opvallende feit aan dat de meeste aanklachten van misbruik gaan over feiten gepleegd in de jaren 1960 en 1970. Beautiful Blues constateert dat in dat vrije tijdperk seksuele activiteiten met kinderen sowieso weinig werden afgewezen. De NVSH, Brongersma, verschillende politieke partijen, new age bewegingen en leefgroepen zagen positieve ontwikkeling van het jonge individu als kinderen door volwassenen werden begeleid in beleving van hun seksualiteit (ja, die woorden kies ik bewust omdat ze zo seventies zijn). De religieuzen van die jaren kregen die klap van de molen mee en dus was er een vrijbrief voor seksuele handelingen door religieuzen, zo stelt Beautiful Blues. Religieuzen, voor wie het zich afvraagt, dat zijn die mensen die een gelofte hebben afgelegd. Gelovigen die er niet hun beroep van hebben gemaakt noemen we leken.
Ik kan niet beoordelen of Beautiful Blues hier een terecht punt maakt, maar in ieder geval maakt hij/zij een hele goeie. Het is waar dat in die jaren pedofilie niet strikt werd veroordeeld. Het is ook waar dat religieuzen in die tijd ook vrijer werden. Nonnen legden hun habijt af, priesters gingen zich ook kleden als doorsnee mensen en veel religieuzen vonden het een verrijking om oosterse meditatie en rituelen uit andere religies te integreren in de christelijke traditie. Over afgoderij werd niet gerept.
Maar bij mij piept nog wel een stem dat dit niet het hele verhaal is. Je kunt niet beweren dat men vóór de sixties slechts religieuzen had die afstand hielden. Je kunt niet beweren dat men in de jaren 1930 of 1910 niet aan de pik gezeten werd. Er zijn genoeg feiten bekend van misbruik in de kerk in de eerste helft van de 20e eeuw. Daar zijn flink wat boeken over geschreven. De cultuur van 'er zijn nu eenmaal pedo's in de kerk' is niet van de laatste veertig jaar.
Dat de aanklachten tijdens het nu spelende schandaal vooral uit het tijdperk 60-70 stammen, zal deels te maken hebben met de kleinere schroom om aan kinderen te zitten, maar deels ook met de misbruikten zelf. Wie toen kind was en nu volwassen is heeft, cultureel ingegeven, meer neiging en meer ervaring met recht halen waar hij meent recht verdiend te hebben. Ik ken mensen die opgegroeid zijn in de jaren 1940 en 1950 en bij hen heerst meer de toon van 'het is zo lang geleden' en 'het oprakelen helpt niemand'. Dat er geen seksueel misbruik is gemeld uit jaren voor 1960, betekent niet dat het er niet was.
Veel niet-kerkelijke mensen wijten het seksueel misbruik in de kerk aan het bestaan van het celibaat. Het is bijvoorbeeld opvallend dat in protestantse kerken, waar het celibaat geen regel is, de hoeveelheid misbruik kleiner is. Ik heb in het verleden op verschillende fora op deze stelling gereageerd. Omdat die reactie niet makkelijk terug te vinden is (en van één forum wil ik jullie lezing helemaal niet aan doen) is mijn eerste reden om deze post te schrijven het idee geweest dat ik het hier beter nog even neer kan zetten.
Het celibaat geeft bij gezond seksueel-actieve mensen de indruk een frustratie te zijn. Zij kunnen zich veelal niet voorstellen dat je vrijwillig van een seksleven af ziet. Waarom je dat zou willen doen en wat je er dan in hemelsnaam voor terug krijgt, ga ik hier in deze post niet uit zitten splitsen, uit vrees voor een belachelijke lengte van het verhaal. Waar ik naartoe wil is de conclusie van velen dat je van het celibaat immoreel geil wordt en dan aan het eerste de beste naïeve object je lusten opdringt. De zaak ligt niet zo simpel.
Heterofilie, homofilie en pedofilie zijn heel natuurlijke verschijnselen. Met het verschil dat pedofilie een natuurlijk verschijnsel is dat veelal slachtoffers zal veroorzaken. De kerk is deze opvatting niet met me eens, maar de wetenschap is dat wel. Heteroseksualiteit, homoseksualiteit en pedoseksualiteit zijn veel voorkomende menselijke voorkeuren. Moreel is pedofilie wel laakbaar omdat kinderen over het algemeen niet gediend zijn van pedo's.
In katholieke kringen in de afgelopen eeuwen had je twee toekomstperspectieven: een gewoon leven met een baan en vanzelfsprekend een traditioneel gezinsleven of een kerkelijk leven met een celibaat. Wie single bleef, werd met argusogen bekeken. Waarom was diegene alleen? Had je geld, dan kon je het je veroorloven om excentriek te zijn. Was je een doorsnee-man dan werd je in de gaten gehouden. Was je pedofiel dan had je, net als nu, een acceptatieprobleem in je omgeving. Om de verdenking niet te voeden vonden vele pedo's een veilig onderkomen in een kerkelijke functie. Het celibaat maakte van hen geen pedo's. Ze waren het al. Dat de kerk deze mensen niet weerde heeft, volgens mij, voor een belangrijk deel juist te maken met de naïeve opstelling van de katholieke kerk ten opzichte van de menselijke seksualiteit. Wie zich zelf zo ver mogelijk van seksualiteit afhoudt, heeft geen weet van het gebrek aan afstand dat een ander daartoe heeft. Zoals ik geen weet heb van de behoeften van een roker. Eventjes een wel heel simpel voorbeeld. Daarin heeft de kerk wel (opnieuw) een kapitale fout gemaakt. Je ziet dat in praktijk bij al die overplaatsingen die de kerk heeft gedaan van pedofiele priesters naar nieuwe parochies. Geen flauw benul dat de pedo daar weer in onderbroeken gaat graaien. Totaal naïef. Beautiful Blues beweert dat de kerk zelf ertegen was, maar de maatschappij niet. Ik heb geen aanknopingspunten te denken dat de kerk zich verzet heeft tegen pedoseksueel gedrag onder religieuzen. Welk verzet uit zich in constante overplaatsing van een pedo naar een verse groep kinderen? Dat is gewoon geen weet hebben van wat pedofilie inhoudt.
Het einde van dit schandaal is nog lang niet in zicht. Niet dat het zal leiden tot de ondergang van de kerk. Men gelooft het sterkst in het meest ongelooflijke en dus geloven katholieken sterk in het vinden van heil bij een instituut dat elke heiligheid besmet met haar zo menselijke maar immorele handelen.
Het schandaal van seksueel misbruik in de katholieke kerk loopt al meer dan 15 jaar. Dat tijdsbestek wil misschien nog voor verbazing zorgen bij sommigen, het lijkt zo vers nu er een nieuw schandaal boven is gekomen in Duitsland en Nederland, maar de eerste fase van dit drama vond ongeveer 15 jaar geleden plaats in de Verenigde Staten en Ierland. Niet dat het toen geheel als verrassing kwam, want eigenlijk is het binnen de katholieke kerk een publiek geheim dat er priesters zijn die hun handen niet kunnen thuishouden. Er deden als sinds jaar en dag grappen de ronde over pedo-priesters. In de jaren 80 mocht, dit even als voorbeeld, ook mijn broer van mijn ouders geen misdienaar worden omdat de plaatselijke priester erom bekend stond zijn handen niet thuis te kunnen houden. Dat was waarschijnlijk een reputatie op basis van verhalen en niet op basis van hard bewijs, want een zaak is er nooit van gemaakt. Maar ik herinner me nog heel goed hoe mijn ouders daarmee omgingen alsof het een fact of life is dat er onder priesters een aandeel pedofielen is. En zo heb ik dat tijdens mijn jeugd overal in katholieke kringen ervaren. We weten dat er pedofilie is onder priesters. En geheel in stijl met de katholieke traditie: als je er geen ruchtbaarheid aan geeft, leef je en laat je leven. Zo was dat ook altijd met homoseksuelen, met echtbrekers, met condoomgebruikers en met katholieken die er eigenlijk geen barst meer van geloven. Houdt alles onder de pet en iedereen kan in relatieve vrijheid gewoon door met zijn leven. Dat vind ik nu echt het meest katholiek aan de katholieken. We hebben een leer, maar we hebben geheel daarnaast ook nog eens de praktijk. Niets is strikt.
Via Twitter kwam ik deze blogpost van Beautiful Blues tegen. In deze post haalt hij/zij het opvallende feit aan dat de meeste aanklachten van misbruik gaan over feiten gepleegd in de jaren 1960 en 1970. Beautiful Blues constateert dat in dat vrije tijdperk seksuele activiteiten met kinderen sowieso weinig werden afgewezen. De NVSH, Brongersma, verschillende politieke partijen, new age bewegingen en leefgroepen zagen positieve ontwikkeling van het jonge individu als kinderen door volwassenen werden begeleid in beleving van hun seksualiteit (ja, die woorden kies ik bewust omdat ze zo seventies zijn). De religieuzen van die jaren kregen die klap van de molen mee en dus was er een vrijbrief voor seksuele handelingen door religieuzen, zo stelt Beautiful Blues. Religieuzen, voor wie het zich afvraagt, dat zijn die mensen die een gelofte hebben afgelegd. Gelovigen die er niet hun beroep van hebben gemaakt noemen we leken.
Ik kan niet beoordelen of Beautiful Blues hier een terecht punt maakt, maar in ieder geval maakt hij/zij een hele goeie. Het is waar dat in die jaren pedofilie niet strikt werd veroordeeld. Het is ook waar dat religieuzen in die tijd ook vrijer werden. Nonnen legden hun habijt af, priesters gingen zich ook kleden als doorsnee mensen en veel religieuzen vonden het een verrijking om oosterse meditatie en rituelen uit andere religies te integreren in de christelijke traditie. Over afgoderij werd niet gerept.
Maar bij mij piept nog wel een stem dat dit niet het hele verhaal is. Je kunt niet beweren dat men vóór de sixties slechts religieuzen had die afstand hielden. Je kunt niet beweren dat men in de jaren 1930 of 1910 niet aan de pik gezeten werd. Er zijn genoeg feiten bekend van misbruik in de kerk in de eerste helft van de 20e eeuw. Daar zijn flink wat boeken over geschreven. De cultuur van 'er zijn nu eenmaal pedo's in de kerk' is niet van de laatste veertig jaar.
Dat de aanklachten tijdens het nu spelende schandaal vooral uit het tijdperk 60-70 stammen, zal deels te maken hebben met de kleinere schroom om aan kinderen te zitten, maar deels ook met de misbruikten zelf. Wie toen kind was en nu volwassen is heeft, cultureel ingegeven, meer neiging en meer ervaring met recht halen waar hij meent recht verdiend te hebben. Ik ken mensen die opgegroeid zijn in de jaren 1940 en 1950 en bij hen heerst meer de toon van 'het is zo lang geleden' en 'het oprakelen helpt niemand'. Dat er geen seksueel misbruik is gemeld uit jaren voor 1960, betekent niet dat het er niet was.
Veel niet-kerkelijke mensen wijten het seksueel misbruik in de kerk aan het bestaan van het celibaat. Het is bijvoorbeeld opvallend dat in protestantse kerken, waar het celibaat geen regel is, de hoeveelheid misbruik kleiner is. Ik heb in het verleden op verschillende fora op deze stelling gereageerd. Omdat die reactie niet makkelijk terug te vinden is (en van één forum wil ik jullie lezing helemaal niet aan doen) is mijn eerste reden om deze post te schrijven het idee geweest dat ik het hier beter nog even neer kan zetten.
Het celibaat geeft bij gezond seksueel-actieve mensen de indruk een frustratie te zijn. Zij kunnen zich veelal niet voorstellen dat je vrijwillig van een seksleven af ziet. Waarom je dat zou willen doen en wat je er dan in hemelsnaam voor terug krijgt, ga ik hier in deze post niet uit zitten splitsen, uit vrees voor een belachelijke lengte van het verhaal. Waar ik naartoe wil is de conclusie van velen dat je van het celibaat immoreel geil wordt en dan aan het eerste de beste naïeve object je lusten opdringt. De zaak ligt niet zo simpel.
Heterofilie, homofilie en pedofilie zijn heel natuurlijke verschijnselen. Met het verschil dat pedofilie een natuurlijk verschijnsel is dat veelal slachtoffers zal veroorzaken. De kerk is deze opvatting niet met me eens, maar de wetenschap is dat wel. Heteroseksualiteit, homoseksualiteit en pedoseksualiteit zijn veel voorkomende menselijke voorkeuren. Moreel is pedofilie wel laakbaar omdat kinderen over het algemeen niet gediend zijn van pedo's.
In katholieke kringen in de afgelopen eeuwen had je twee toekomstperspectieven: een gewoon leven met een baan en vanzelfsprekend een traditioneel gezinsleven of een kerkelijk leven met een celibaat. Wie single bleef, werd met argusogen bekeken. Waarom was diegene alleen? Had je geld, dan kon je het je veroorloven om excentriek te zijn. Was je een doorsnee-man dan werd je in de gaten gehouden. Was je pedofiel dan had je, net als nu, een acceptatieprobleem in je omgeving. Om de verdenking niet te voeden vonden vele pedo's een veilig onderkomen in een kerkelijke functie. Het celibaat maakte van hen geen pedo's. Ze waren het al. Dat de kerk deze mensen niet weerde heeft, volgens mij, voor een belangrijk deel juist te maken met de naïeve opstelling van de katholieke kerk ten opzichte van de menselijke seksualiteit. Wie zich zelf zo ver mogelijk van seksualiteit afhoudt, heeft geen weet van het gebrek aan afstand dat een ander daartoe heeft. Zoals ik geen weet heb van de behoeften van een roker. Eventjes een wel heel simpel voorbeeld. Daarin heeft de kerk wel (opnieuw) een kapitale fout gemaakt. Je ziet dat in praktijk bij al die overplaatsingen die de kerk heeft gedaan van pedofiele priesters naar nieuwe parochies. Geen flauw benul dat de pedo daar weer in onderbroeken gaat graaien. Totaal naïef. Beautiful Blues beweert dat de kerk zelf ertegen was, maar de maatschappij niet. Ik heb geen aanknopingspunten te denken dat de kerk zich verzet heeft tegen pedoseksueel gedrag onder religieuzen. Welk verzet uit zich in constante overplaatsing van een pedo naar een verse groep kinderen? Dat is gewoon geen weet hebben van wat pedofilie inhoudt.
Het einde van dit schandaal is nog lang niet in zicht. Niet dat het zal leiden tot de ondergang van de kerk. Men gelooft het sterkst in het meest ongelooflijke en dus geloven katholieken sterk in het vinden van heil bij een instituut dat elke heiligheid besmet met haar zo menselijke maar immorele handelen.
Abonneren op:
Posts (Atom)