22 april 2010

Verspillingsfobie

De meest hardnekkige neigingen zijn die neigingen die je langzaam en ongewaar op doet. Meestal tijdens je jeugd. Ik ontdekte er vandaag per ongeluk één.

Het was me al bekend dat ik moeite heb met het weggooien van voedsel. Ik heb weinig plezier in boodschappen doen. Het vereist vaak rekenwerk en daarom hamster ik liever een voorraadje bij elkaar. Om zo weinig mogelijk terug te hoeven naar de winkel. Een probleem met voorraad is dat er shit bederft. Ik heb onbewust een hekel aan het weggooien van voedsel. Ik merk het op die momenten wanneer ik het toch echt moet doen. Bijvoorbeeld omdat er een nieuwe kolonie microbiologie in is neergestreken. Waar die hekel precies vandaan komt kan ik niet met zekerheid zeggen, maar dat ik het bespeur bij mijn moeder en mijn oma's geeft me wel aanknopingspunten.

Mijn moeder aan vaderskant heeft het 't sterkst. Ze gooit never nooit eten weg. Ze eet als het moet tegen de klippen op. Dat ze waarschijnlijk daardoor een maatje meer heeft, merkt ze niet op. Mijn oma heeft niet zo door dat ze altijd de benaming 'rond' heeft verdient. Ze zweert met haar hand op haar hart dat ze tot haar vijftigste slank is geweest. Ongeacht de foto's die het tegendeel bewijzen.

Mijn andere oma, slank, heeft de neiging ook. Maar gelukkig heeft zij de neiging gepaard laten gaan van een zuinige inkoopstrategie. Op het weggooien van voedsel heb ik ook haar nog nooit betrapt. Ik herinner me goed hoe zij en ik oude fotoalbums doorbladeren en hoe ik haar moeder (zelf nooit persoonlijk gekend) van een volle vrouw opeens zag veranderen in een broodmager wezen: winter 1944. Mijn oma gaf met moeite uitleg: "we hadden zo'n honger".  Ikzelf heb de verbinding gelegd tussen het niet weggooien van voedsel en de hongerwinter die al mijn grootouders hebben meegemaakt.

Ik geef eerlijk toe dat ik het boek van Dr. Phil heb gelezen over afslanken en ik herinner me dat ik overwoog hem in mijn beste Engels een mail te sturen over hoe onrealistisch zijn advies was een overschot aan eten weg te gooien in plaats van op te eten...In West-Europese landen. Mijn grootouders kunnen het niet. Mijn ouders hebben geleerd dat het zonde was om te doen en ook ik kan het niet zonder me te schamen.

Toen ik afgelopen september met Wigwampi ging high tea'en in Den Bosch merkte ik het weer. Wigwampi gaf op een gegeven moment toe geen hap meer te kunnen nemen. Ik had eigenlijk ook genoeg gehad maar de angst sloeg me om het hart dat onze bestelling weggegooid zou worden na ons vertrek. Ik kan het niet. Ik kan het niet. Ik heb doorgegeten.

Vandaag kwam een toppunt aan de oppervlakte. Wandelend door de supermarkt kwam ik Paasspullen tegen. Van die gesuikerde zandkoekjes; rommel die ik nooit eet. En van die al iets wit uitgeslagen melkchocolade eieren, waarvan je van tevoren al aanvoelt dat het meer naar suiker dan naar chocola zal smaken. Ik moest dat spul al niet toen het nog wel Pasen was. Maar ik betrapte mezelf en moest direct lachen: ik bedacht me namelijk dat ze het weg zouden gooien. Onbewust en binnen een tiende van een seconde zag ik een plicht voor me: ik moest de supermarkt helpen het bocht op te eten. Want anders zou het weggegooid worden. Ik moest de wereld een stukje beter maken door de verspilling tegen te gaan.

Ja, ik trek het nu in het belachelijke. Omdat ik het anders volstrekt serieus zou nemen. Ik heb verspillingsfobie. Ik ben netjes opgevoed door mijn enigszins getraumatiseerde voorouders: eten gooi je niet weg. Eten is voor je maag bedoeld en niet voor de prullenbak. Wie eten weggooit onderschat dat hij binnen de kortste keren honger zou kunnen krijgen zonder eten binnen bereik te hebben. Wie eten weggooit gaat dood van de honger. Erkenning is de eerste stap naar verbetering, maar ik ben in meer dan 10 jaar nog niet verder gekomen dan die erkenning. Ik eet en ik eet want morgen begint mogelijk de hongersnood.

1 opmerking:

ooooo zei

Je weet dat die troep van Pasen volgend jaar keihard weer op de planken staat he?

Gelukkig heb ik die drang niet echt omn alles op te eten vanwege de wetenschap dat het kan worden weggeflikkerd. Maar ik heb zelf ook al vaak een schuldgevoel er aan over gehouden wanneer ik een broodje ergens heb laten staan. Dus ja, ik begrijp het wel dat het gewoon niet prettig is.