Che Guevara

Ik las gisteren op een soort surrogaat of opvolger van Het Forum. De discussies waren niet zo talrijk en veel discussies werden gevoerd door scholieren, zo werd meermaals gezegd. Nu is mijn ervaring dat scholieren in een hoek gedrukt worden als ze discussiëren met mensen die er tien of twintig jaar meer op hebben zitten. In discussies met scholieren is het mijns inziens beter hen zelf hun redeneringen te laten volgen en alleen te vragen, in plaats van er tegenin te gaan. Ze leren volgens mij in die levensfase meer over redeneren dan over andermans opinies. Tieners hebben meer aan verhalen aanhoren en ze zelf vertellen dan een verbaal dispuut. Maar dat is niet meer dan mijn bescheiden mening. In ieder geval ben ik niet van plan deel te nemen. Speelt ook mee dat ik niet weet wat ik daar zou melden en ik niet het gevoel heb veel te zullen leren daar.

Eén van de discussies die ik las was een geschiedenisdiscussie. Vraag was waarom Che Guevara toch een controversieel persoon was. Het is een oud topic. Nu is een etiquetteregel op fora volgens mij dat je geen oude koeien uit de sloot haalt tenzij je echt baanbrekend nieuws te melden heb. Ik vind mijn tekst niet zo nieuw en niet baanbrekend. Che Guevara ken ik van af en toe iets lezen. Ik heb geen films over hem gezien (ook al kijk ik dolgraag naar Benicio del Toro) en ik heb geen biografie gelezen. Ik weet het volgende over hem en dat vormt een oordeel waar ik volgens mij niet ongenuanceerd mee ben.

Che heet eigenlijk Ernesto Guevara. Che is een Argentijnse populaire uitroep en betekent iets als 'hey' of 'knul' of 'gozer'. Guevara wordt geboren in een rijke familie in Argentinië en dat is een redelijk verstikkend milieu. Hij besluit zelf, maar waarschijnlijk ook met een beetje familiedruk, medicijnen te gaan studeren en met een vriend besluit hij een trektocht te gaan maken door Latijns-Amerika. Dat verhaal is de basis voor een latere biografische film, The Motorcycle Diaries, die ik ook niet heb gezien. Het is een trektocht door een stel jongeren zoals die toen en nu veel voorkomen. De indrukken die Guevara opdoet, veranderen hem. Hij ziet veel onrecht. De strijd van het communisme was op z'n hoogtepunt. In Oost-Europa, in Spanje, in China, zelfs in de democratieën van West-Europa, maar nog niet in Latijns-Amerika. Guevara raakte overtuigd van de redding die het communisme bood. Hoe hij een grootheid werd weet ik niet precies. Hij leverde strijd in ieder geval strijd in Venezuela en kwam in Cuba terecht waar hij zich lieerde me andere communistische strijders. De broers Castro werden zijn naaste bondgenoten, al hadden ze fundamentele meningsverschillen. Fidel was meer een politicus dan Che dat was. Hij was meer een legeraanvoerder. Onder Che's leiding zijn vele politieke tegenstanders gevangen genomen. Che heeft er verschillende eigenhandig doodgeschoten. Ook muiters in eigen gelederen zijn door Che vermoord. En daar is de reden dat Che niet deugt.

Er zijn veel geweldloze revolutionairen die vereerd worden, maar hun naargeestige kant hebben. Heck, als ik ooit een lijstje zou weten te produceren van mensen die echt, echt deugen, dan zou ik het hier direct neerzetten. Moeder Theresa? Hield bewust armoede in stand. Mahatma Ghandi? Overtuigd van de inferioriteit van zwarten. Martin Luther King? Was zo christelijk dat hij vreemdging bij het leven. Maar geweldloos verzet is moreel superieur aan gewelddadig verzet en gewelddadig verzet dat zich uit in een kolkende knokpartij is psychologisch onschuldiger (want massahysterie waar het individu nu eenmaal onbewust in wordt meegesleurd) dan koelbloedige moord. Dan zit er gewoon een steekje bij je los. Dan, om mijn huidige stopwoord weer te gebruiken, dan deug je gewoon niet.

Wie kiest voor communisme is in mijn ogen zo emotioneel dat hij irrationeel is. Ik heb hier eerder eens iets geschreven over hoe Anja Meulenbelt koste wat kost zich moest en zou aansluiten bij de stalinisten. Ze droeg er geen enkele andere verantwoording voor aan dan dat het stalinisme het beste was. Dat ze dat hoorde te doen. Ik verdenk hele horden mensen van het kiezen van een bepaalde kant in het leven omdat dat het veiligst is. Omdat je weet dat je op je keuze niet aangekeken zult worden. Omdat je kiest 'wat hoort'. Ze zullen nooit zeggen dat ze sbs6 kijken, dat ze Marianne Weber een mooie plaat hebben horen zingen, dat ze naar de Huishoudbeurs zijn geweest, dat ze de prijzen van de Febo kennen en dat ze thuis een massagestoel hebben staan. Er zijn ongeschreven regels over wat je wel en wat je niet denkt en zegt als je in die groep wilt zitten. Ik neem het die personen ook niet kwalijk. Ik ontken zelf ook zoveel dat ik wel doe. Veilig is goed. Lafheid is de beste zelfbescherming. Maar ik verdenk heel veel mensen van een socialistische voorkeur "omdat"....Omdat...

...Want de socialisten zijn vriendelijk voor de mensen. Het is dankzij het socialisme dat in Nederland iedereen te eten heeft. Ik ga hier niet voorbeelden noemen van hoe dat niet door het socialisme zou komen of hoe het socialisme juist de zwakkeren de nek omdraait. Dat doe ik niet, omdat ik die voorbeelden gewoon niet heb en het dus niet kan beweren. Die voorbeelden vind je wel overal op internet, maar of ze kloppen met de realiteit weet ik niet. Ik weet wel dat socialisme de neiging heeft een algemene standaard voor de mensheid op te werpen. Een basisniveau waar ieder mens recht op heeft. En hoewel dat een handvest is om mensen aan een beter leven te helpen, leidt het bij socialisten ook vaak tot het verplicht stellen aan anderen om te dálen tot dat niveau. Het leidt ertoe dat je met een dikke bak, een dik huis, een dikke baan en nodeloos dure andere shit verdacht bent. Het socialisme is niet alleen in strijd met het kapitalisme (en dat vind ik ook geen probleem, want daar heb ik gewoon niet genoeg kennis voor), maar het is ook in strijd met het liberalisme. En dat vind ik wel een probleem. Want liberalisme zorgt dat iedereen naar zijn beste vermogen zijn vleugels uit kan slaan. En  als dat leidt tot een dikke bak, een dik huis, een dikke baan en nodeloos dure andere shit dan doet diegene zijn best maar. Liberalisme betekent ook dat je enige grens de vrijheid van de ander is. Als iemand dus in zijn vrijheid om zichzelf tot het uiterste van zijn kunnen te ontplooien beknot wordt door jouw invloed, dan breng je de ander schade toe die jij voor jezelf bestrijdt. Je bent dan immoreel. Liberalisme is dus geen egoïsme of uitbuiting of verrijking over de rug van een ander. Een liberaal gunt een ander iedere kans omdat hijzelf ook iedere kans wil hebben. Liberalisme is eerder solidariteit dan dat socialisme dat is.

Het communisme, dat buit uit. Voor zover ik de berichten die ik lees mag geloven. En aangezien het van een zeer brede schakering aan bronnen komt, ben ik ervan overtuigd dat het zo is. Het communisme heeft nog nooit goed uitgepakt. "Ja", zeggen de aanhangers dan, "omdat in nog geen enkel land communisme goed is uitgevoerd. Maar de theorie an sich deugt wel."

Ik vind de theorie van het Nieuwe Testament ook klinken als een klok. Het zijn een stel van de mooiste boeken ooit geschreven. Die fictieve Jezus, dat zou een prachtmens geweest zijn, als hij echt zo zou zijn geweest. Maar ik geloof niet in het Nieuwe Testament, en ik ben zo arrogant dat voorbeeld juist te kiezen omdat ik die boeken behoorlijk goed ken. De theorie van het Nieuwe Testament heeft niets met de praktijk te maken. Omdat mensen zo niet in elkaar steken. De boeken gaan over hoe de mens graag wil dat ze is, maar niet zal zijn. Het socialisme gaat over hoe sommige mensen graag willen dat de mensheid is. De mensheid zal nooit zo zijn, maar wordt er wel koste wat kost toe verplicht. Socialisme is in strijd met de vrijheid.