Historisch verantwoord bezig

Eén van de gebleken oudste woorden in het Nederlands is één van mijn favorieten. Zoals jullie weten is het Nederlands een Germaanse taal. De Germanen, eerst levend in wat we nu Duitsland en Scandinavië noemen, trokken tussen 1000 en 500 voor onze jaartelling Nederland in. Dat was toen al geen leeg gebied. Onder andere de mensen die de hunebedden bouwden woonden er al. Van hen hebben de Germanen leenwoorden overgenomen die nu nog in de Nederlandse taal zitten.

Dit is geconstateerd omdat de Germaanse taal afstamt van het Arisch. De Ariërs leefden in Zuid-Rusland en zwermden van daaruit over heel Eurazië uit. India heeft talen die afstammen van het Arisch, het Latijn en het Grieks stammen af van het Arisch en dus ook het Germaans. Grote delen van het oorspronkelijke Germaans zijn woorden die je niet alleen verbasterd vindt in het Nederlands, Duits en Engels maar ook in het Hindi, het Latijn en het Grieks.

Nu kwamen de Germanen natuurlijk in aanraking met de Romeinen en namen leenwoorden uit het Latijn over. Kat van cattus is zo'n voorbeeld. In het Arisch heeft die harde beginklank niet bestaan. De uitspraak van het stamwoord is aangepast door de Romeinen. Dat zouden de Germanen ook gedaan hebben, maar die zouden van de zachte uitspraak van de stam een andere beginletter hebben gemaakt dan de Romeinen hebben gedaan. Zodoende weten taalkundigen dat kat, met de harde k, niet uit Germaanse aanpassing van het Arisch is voortgekomen maar uit Romeinse.

Die woorden die de Germanen van de eerdere bewoners van Nederland hebben overgenomen zijn dus in bepaald gebiedstechnisch opzicht oudere Nederlandse woorden dan het Germaans, dat uit een ander gebied is meegenomen. Voorbeelden van deze oudere woorden die nog in het Nederlands zitten zijn drempel, honk, kont en stronk. Het zijn afgeleiden van de oude woorden dorpel, hok, kut en struik. Kut is volgens die theorie geen Nederlandse verbastering van het Engelse woord cut, maar heeft waarschijnlijk de omgekeerde weg afgelegd. Het komt uit een inheemse taal gesproken in de Lage Landen en is door de Germanen naar de Britse eilanden gebracht. Het is één van mijn favoriete woorden, moet ik eerlijk toegeven, maar dan met een betekenisverschil. Het betekent tegenwoordig vaker 'vervelend', 'slecht' of 'nee hè'. Net als bij bij voorbeeld het oudste beroep ter wereld is de geschiedenis van de menheid opvallend ordinair. Zoiets lezen geeft me toch het gevoel dat ik met trots één van de oudste woorden in het Nederlands dien uit te spreken.

Ik las dit trouwens in De Geschiedenis van het Nederlands in een Notendop door Nicoline van der Sijs.