Ik ook nog eens over Paul Vlaar

Er is een ernstig tekort aan bloggers van vrijzinnig katholieke signatuur. Ik mis die stem echt. Je hebt Frank Bosman, die zichzelf in het midden van de van orthodox tot vrijzinnig lopende lijn plaatst, maar ik moet eerlijk en zeer onaardig bekennen dat ik hem nog nooit op een intelligente analyse heb betrapt. Nu zul je mazzel hebben als je mij daar ooit eens op betrapt en daarbij ben ik ook niet meer vrijzinnig katholiek. Ik weet er alleen nog een beetje vanaf en daarom wil ik zo nu en dan dat gat proberen te vullen terwijl ik er niet de aangewezen persoon voor ben.

Op dit moment speelt de rel rond Pastoor Paul Vlaar. Daar is in de reguliere media een klein beetje van te merken. Met name zijn dat reacties van ongelovigen die stellen dat de RKK weer eens te zuur is en de leuke dingen verbiedt die de mensen naar de kerk toelokt. De reactie van orthodoxe en niet zo orthodoxe katholieken is, terecht, dat mensen toch eerst en vooral naar de kerk gelokt zouden moeten worden met de boodschap van Jezus en niet met entertainment.

De reacties van de ongelovigen doen me denken aan de eerdere rel dat er geen profane muziek meer gespeeld kon worden tijdens uitvaartmissen in het bisdom Den Bosch. Geen Frans Bauer meer, ook al hield de overledene daarvan. Bij het organiseren van de mis kon alleen nog maar gekozen worden uit kerkliederen. Ik weet niet of die regel nog immer beleden wordt of dat er inmiddels milder over gedacht wordt, maar de reacties waren niet van de lucht. De constatering van de kerk dat elke mis dient om God te eren, ook die missen aangaande het tot Zich nemen van een mens, vind ik (nog steeds) terecht. Maar dan nog, naar mijn mening, is een uitvaartmis ook een moment van afscheid nemen en herinneren voor de nabestaanden. Een mix van liederen tot glorie van God en liedjes die grote betekenis hadden voor de overledene is een mis ter ere van God en ter afscheid van de dode.

Ook Paul Vlaar maakte een mix en hij zal het in de toekomst, zodra zijn schorsing opgeheven wordt, nog steeds doen, want je ziet dat het hem een plezier is om profaniteit tot het religieuze te brengen. Daar vind ik, vrijzinnig, helemaal niets mis mee. Ik las op het weblog van Observatrix (die ik behoorlijk hard voor Paul Vlaar vind) een lange opsomming van mixen die Vlaar gemaakt heeft. Het rijtje is carnavalesk, ook buiten 11 november en het vroege voorjaar om. Vlaar legt wel verbinding van profaniteit naar de religie, maar ongelukkig en eigenlijk te vaak smakeloos.

Naar mijn bescheiden mening en met de bewijzen die ik in de literatuur van mijn korstondige theologieopleiding heb gelezen, is er ongelooflijk veel heidendom in het christendom gesijpeld. Vanzelfsprekend. Bekering is eenvoudiger als er herkenbaarheid in dat nieuwe geloof ligt en daarnaast is religie emotie. Ook al komt het in de Bijbel niet voor, mensen willen hun eigen ervaringen van sacraliteit toch in dat Bijbelse geloof stoppen. Observatrix hoopte dat carnavalsmissen in de nasleep van deze zaak ook afgeschaft zullen worden, maar carnaval is al eeuwen onderdeel van het katholicisme en het rechtbreien van de gekte door het in te sluiten in een kerkelijke mis is een hele goeie zet.

Profaniteit in de mis is mijn probleem nooit geweest. Wat men op het altaar draagt, vind ik weinig interessant (als het maar niet te bloot is, maar dat is mijn persoonlijke voorkeur), de muziek hoeft van mij niet canoniek te zijn, al vind ik een goede tekst wel prettig en attributen om de betekenis van de mis te onderstrepen vind ik ook prima. Vorig jaar zat ik nog bij een Goede Vrijdagviering waarbij er een hamer van de Gamma naar een provisorisch kruis werd gedragen alsof er de koningin mee ingezegend ging worden. Potsierlijk was het wel, maar begrijpelijk als ondersteuning van de viering. Waar Vlaar wat mij betreft over de schreef is gegaan betrof het niet de sacraliteit. Als hij zo oecumenisch was geworden dat hij in één viering zowel Christus als de boom Ygdrassil had willen vereren had ik het prachtig gevonden. Nee, het was gewoon de zuivere lelijkheid. De aftrap in het gangpad (waarbij Vlaar de bal net aan ving en 'm daarna omhoog hield alsof hij het tijdens een tangverlossing uit een moeder had getrokken), het lelijke liedje van Wolter Kroes, dat beschilderde meisje op de voorste rij waarvan haar tieten bijna uit haar shirtje vielen, Vlaars onbeholpen manier van spreken en hoe hij het Lichaam van Christus uitdeelde alsof het een tussendoortje was. Een viering moet wel plechtigheid blijven uitstralen.

Op Isidorusweb is nog een verhandeling verschenen van de communicatiewetenschapper die Isidorusweb onderhoudt over hoe de viering misschien wel op film is verknipt en, bewust of onbewust, is gemanipuleerd. Dat wil ik meteen van hem aannemen, maar dan blijft staan dat er een aftrap is geweest, tietjes uit een shirtje, een bijzonder lelijk liedje en een pastoor die zich zeer ongelukkig bewoog in de meeste van de gefilmde scenes. Dat zie je in één oogopslag zonder dat je de film als geheel een betekenis toedicht.

Paul Vlaar is, wat deze ex-vrijzinnige betreft, niet uit de bocht gevlogen met profaniteit (al begrijp ik de verontwaardiging), hij is uit de bocht gevlogen door zeer slechte smaak. En blijkens de opsomming van Observatrix niet voor het eerst.